Najstarsza zachowana do dzisiaj wzmianka o mieście Sulechowie pochodzi z 10 sierpnia 1319 r. Można ją znaleźć w tzw. Kodeksie Dyplomatycznym Brandenburgii i Kodeksie Dyplomatycznym Śląska. Pierwszy jest zbiorem dokumentów źródłowych dotyczących historii Brandenburgii opracowanym przez Adolpha Friedricha Riedela w 41 tomach i wydanym latach 1838 - 1869. Drugi kodeks jest zbiorem dokumentów dotyczących historii Śląska. Został opracowany przez Konrada Wutkego i Augusta Meitzena. Składa się z 36 tomów, które wydało Towarzystwo Historii i Starożytności Śląska w latach 1857-1933.
Henryk IV Wierny (z lewej) i Przemko II (z prawej). Obrazy autorstwa Ireny Bierwiaczonek - zbiory Muzeum Ziemi Lubuskiej w Zielonej Górze.
W Kodeksie Dyplomatycznym Brandenburgii wymienieni są właściciele miasta Sulechowa, książęta głogowsko-żagańscy Henryk II (IV) Wierny (1289-1293 ? - 1342) i Przemko (1300-1308 ? - 1331), synowie Henryka III ks. głogowskiego (1251-1260 ? - 1309) [1, III/1]. W dokumencie z 10 sierpnia 1319 r. możemy odczytać, że "W imię Boże Amen. My, Henryk i Przemko (Henrich und Prymke), z łaski Bożej książęta na Śląsku i panowie głogowscy, uznajemy w tym piśmie oraz ustalamy z naszym szlachetnym, ukochanym księciem margrabią Waldemarem z Brandenburgii, jak to jest tutaj napisane, że wszystkie ziemie, twierdze i granice, wymienione tutaj, oddajemy mu z dobrej woli jako własność dziedziczną...., które użyczyliśmy naszemu wujowi z Brandenburgii i odstąpiliśmy od nich z dobrej woli: Sulechów - miasto i leżące przed nim budowle, które były nasze, i mieszkańców, aż do tego dnia...( Tczülchou hus und stat)".[2, s. 437 438 - tłumaczenie Emilia Tomczak]. Waldemar zamienił z książętami Krosno Odrzańskie, Międzyrzecz i Żagań na ziemie za Gniłą Obrą ze Zbąszyniem, Trzcielem, Lubrzą, Sulechowem, Świebodzinem i Kopanicą. [3, s. 228]. Niedługo po wystawieniu dokumentu, bo 14 sierpnia tr., margrabia Waldemar zmarł nagle w Bärwalde w Nowej Marchii, a książęta śląscy ociągali się z realizacją postanowień umowy. Jego następcą został Henryk II Dziecię, który również zmarł w lipcu 1320 r. Z wielu stron napływały uprawnione i nieuprawnione roszczenia skoligaconych z Waldemarem stron do tychże ziem. Wówczas książęta głogowscy wzięli w posiadanie nie tylko wspomniane w wymienionym dokumencie miasta i ziemie (i to bez jakiejkolwiek kaucji) bo książę Henryk Wierny wystąpił z roszczeniem do ziem z Lubuszem (niem. Lebus) i Gwiazdowem (niem. Sternberg), które utrzymywał we władaniu przez wiele lat. Wtedy to Sulechów i Krosno Odrzańskie przeszły pod panowanie Przemka z Głogowa. Po jego śmierci ziemie z miastem Sulechowem otrzymał Henryk Wierny. [4, s. 58]
Z kolei w drugim zbiorze dokumentów historycznych Kodeksie Dyplomatycznym Śląska możemy odczytać: „10 sierpnia - Henryk i Przemko (Heinrich und Primko), władcy na Śląsku i panowie głogowscy, zawarli ugodę z margrabią Waldemarem z Brandenburgii i zrezygnowali z następujących ziem, twierdz i granic ziemskich:...W dalszej kolejności panowie pozostawili margrabiemu Sulechów (miasto i zamek)... (Tczülchov - Züllichau - Stadt und Schloss)". [5, s 128 - tłumaczenie Emilia Tomczak]
Zapis z tego dokumentu mówi o mieście już istniejącym, którego Henryk i Przemko byli władcami. Dlatego też Ludwik Wedekind zakładał, że miasto założono w latach pomiędzy 1258 a 1268 rokiem. [4, s. 42] Kolejną datą, pod którą wymienia się nasze miasto, jest 9 maja 1329 r. Wtedy to Henryk Wierny oddał w lenno swoje ziemie królowi Janowi Luksemburskiemu z Czech. Hołd lenny złożył we Wrocławiu, a według sporządzonego dokumentu możemy się dowiedzieć, że do księstwa żagańskiego należał m.in. Sulechów, Babimost, Świebodzin, Zielona Góra i Krosno Odrzańskie. [4, s. 59] Kolejnym źródłem jest dokument z 1395 r., z którego wynika, że rajcy miejscy zawarli umowę z panami von Unruh z Kruszyny, jacy sprzedali jej swoje prawa do produkcji wina i piwa. Rajcy miejscy przenieśli je do „miejskich piwnic". [6, s. 10]
Średniowieczna pieczęci miasta Sulechowa (Czulchaw) zamieszczona w opracowaniu Hugo Saurmy.
Inni badacze polscy i niemieccy za założyciela miasta uważali Henryka III głogowskiego, ojca Henryka Wiernego i Przemka II. Prof. Marian Gumowski odwołuje się do pracy Ericha Kittela i pisze, że na czternastowiecznej pieczęci pieczęci Sulechowa umieszczona została postać Henryka III głogowskiego. Podobne założenie przyjął polski badacz prof. Wojciech Strzyżewski w pracy „Herby miejscowości Województwa Zielonogórskiego”. Z kolei rysunek czternastowiecznej pieczęci miasta zamieścił w swoim opracowaniu z 1870 r. Hugo Saurma (tablica X poz. 133). [7]
