Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.


Z historii Ziemi Sulechowskiej. Henryk II (IV) Wierny - cz. II
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, czerwiec 2012, nr 110, s. 10)

W tym też roku Jan Luksemburski król Czech wkroczył na Śląsk i do Wielkopolski, kierując się do Prus z pomocy militarną dla Zakonu Niemieckiego, który prowadził wojnę z Litwą. W drodze powrotnej zatrzymał się we Wrocławiu, gdzie wymusił złożenie hołdu prze książąt śląskich: Jana ścinawskiego (29.04.1329 r.), Konrada I oleśnickiego, Henryka II żagańskiego (9-10.05.1329 r.). Złożenia hołdu odmówił Przemko głogowski, który prawdopodobnie z tego powodu został otruty (4/11.01.1331 r.). Przemko zmarł bezpotomnie, a zgodnie z umową między braćmi (tj. Henrykiem, Janem i Przemkiem) z 1326 r. o wzajemnym dziedziczeniu, spadkobiercami jego księstwa zostawali żyjący bracia Jan (ścinawski) i Henryk II (żagański). Głogów i Bytom stanowił oprawę wdowią księżnej Konstancji, żony Przemka, a wnuczki Łokietka.

Jesienią 1331 r. Jan Luksemburski ponownie wyruszył na Śląsk z zamiarem dojścia do Kalisza, gdzie miał połączyć się z Krzyżakami. Dnia 1 października armia Jana stanęła koło wsi Krzydłowice (Creydelwitz) pod Głogowem. Król czeski zażądał od mieszczan poddania miasta, jednak ci początkowo odmówili, odwołując się do przysięgi złożonej Henrykowi II żagańskiemu i Janowi ścinawskiemu. Po pertraktacjach ze starostą głogowskim miasto poddało się bez oblężenia, a Jan ścinawski sprzedał swoje prawa do Głogowa Janowi Luksemburskiegmu za 2000 grzywien polskich.

Już 5 października 1331 r. Jan Luksemburski oblegał Poznań, którego jednak nie zdobył pomimo kilkudniowego oblężenia. Następnie wycofał się na Morawy, gdzie zagrażały mu wojska austriackie i węgierskie. 12 grudnia 1331 r. Luksemburczyk był już w Pradze, gdzie hołd złożyli mu książęta brzescy. Świadkami hołdu byli Henryk II żagański i Konrad oleśnicki.

Z kolei w 1332 r. Kazimierz, syn Łokietka - króla Polski, zaatakował Kościan i zabił 100 ludzi, wśród nich 50 pancernych (Ślązaków, Czechów, Niemców i „wielu szlachetnie urodzonych” – Rocznik Traski).

Tymczasem sprzedaż przez Jana ścinawskiego swoich praw do Głogowa sprawiła, że bracia Henryk II i Konrad wymusili na nim (25.07.1334 r.), iż bez ich zgody nie odstąpi nikomu swojej ziemi ścinawskiej. Podobną umowę zawarli 30 kwietnia 1334 r. Jednak w 1336 r. Jan ścinawski odstąpił Janowi Luksemburskiemu swoje księstwo w zamian za dożywotnie panowanie w Głogowie. Do tego jednak nie doszło, gdyż bracia zdecydowali się wykupić ją za wyjątkiem zastawionego już Lubina. W 1339 r. Jan Luksemburski odstąpił Lubin Bolesławowi III Rozrzutnemu. W tym też roku 9 lutego Kazimierz, król Polski, podpisał w Krakowie dokument, w którym uznał przynależność Śląska do Czech i zobowiązał się do tego iż nie będzie dążył do odzyskania księstw śląskich.(!)

30 kwietnia 1341 r. Henryk Wierny wraz z synem - również Henrykiem - przejął ziemię wschowską od Jana ścinawskiego.

22 stycznia 1342 r. w Żaganiu (stolicy księstwa) zmarł Henryk II (IV) Wierny. Pochowano go w kościele p.w. Najświętszej Marii Panny w Żaganiu (w dawnym kościele augustianów), gdzie do dzisiaj znajduje się kamienna płyta sarkofagu księcia.


Rysunek płyty sarkofagu księcia piastowskiego Henryka II (IV) Wiernego w książce Kazimierza Stronczyńskiego pt. Pomniki książęce Piastów lenników dawnej Polski w pieczęciach, budowlach, grobowcach i innych starożytnościach zebrane i objaśnione, Piotrków 1888, s. 266..


Sarkofag wykonano z piaskowca. Głowa księcia spoczywa na dwóch poduszkach, a on ubrany jest w „drucianą zbroję” i nałożonym na nią kaftanem. Obok głowy leży hełm z klejnotem, a pod nogami lew. W prawym ręku książę trzyma miecz rycerski, a w lewej ręce dzierży tarczę z herbem śląskim (dzisiaj już słabo widoczne i niekompletne). Obok zawieszony jest sztylet. Na ramiona narzucony jest płaszcz z zapięciem, gdzie umieszczono jego imię HENRICVS.

Henryk II z żoną Matyldą miał syna Henryka V Żelaznego (ur. 1312-21, zm. 13.04.1369) żonatego z Anną, córką Wacława ks. mazowieckiego) i córki: Agnieszkę (ur. 1312-21, zm. 6-7.07.1362) zamężną najpierw z Leszkiem, ks. raciborskim, a później z Ludwikiem, ks. brzeskim; Salomeę (ur. 1312-21, zm. po 1359) zamężną z Henrykiem II Reuss v. Plauen oraz Jadwigę (ur. 1312-21, zm. 28.05.1348), która była ksienią klasztoru w Trzebnicy.


Marek Maćkowiak
prezes STH

Opracowano na podstawie:

- 750-lecie powstania księstwa głogowskiego. Referaty wygłoszone podczas sesji popularno-naukowej Głogów 17 listopada 2001 r., Głogów 2002,
- Marek Kazimierz Barański, Dynastia Piastów w Polsce, Warszawa 2006,
- Janusz Chutowski, Dzieje Głogowa, tom I, Legnica 1991,
- Edmund Długopolski, Władysław Łokietek na tle swoich czasów, Kraków 2009,
- Elminowski Jacek, Stosunki polityczne między Piastami a Luksemburgami i Wittelsbachami w pierwszej połowie XIV wieku, Toruń 2002,
- Historia Śląska, pod red. Marka Czaplińskiego, Wrocław 2002,
- Paweł Jasienica, Polska Piastów, Polska Jagiellonów, Warszawa 1979,
- Kazimierz Jasiński, Rodowód Piastów śląskich, Kraków 2007,
- Marian Kapłon, Głogów i księstwo głogowskie w okresie średniowiecza. Genealogia Piastów głogowskich, Głogów 2003,
- Stronczyński Kazimierz, Pomniki książęce Piastów lenników dawnej Polski w pieczęciach, budowlach, grobowcach i innych starożytnościach zebrane i objaśnione, Piotrków 1888,
- Dariusz Wieczorek, Poczet piastowskich książąt śląskich Śląska lubuskiego, Zielona Góra 2004.


Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii