Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.



Herb Sulechowa i legendarny olbrzym

Choć na przestrzeni wieków wygląd herbu miejski Sulechowa ulegał zmianom, to ma on dwa stałe elementy. Są nimi dwie wieże i postać strażnika stojąca między nimi. Kronikarze miejscy, jak Wilcke, Splittgerber, pisali, iż postacią herbową jest sulechowski olbrzym. Informację tę należy traktować z przymrużeniem oka i tak też podchodzili do tematu niemieccy historycy dr Curt Schelenz, Erich Rittel, czy polscy znawcy heraldyki Marian Gumowski i prof. Wojciech Strzyżewski.

Zapewne pierwszy herb miejski Sulechowa przedstawiała XIV wieczna pieczęć miejska (zobacz) ,której rysunek zamieszczono w „Wappenbuch der Schlesischen Städte” Hugona Saurmy z 1870 r. Na pieczęci tej znajduje się również napis: „Czulchaw * Sigillum ciuitatis” (Czulchaw – Pieczęść miasta; tj. Czulchaw – dawna nazwa Sulechowa). Pomiędzy dwiema wieżami z tarczami herbowymi stał rycerz trzymający w prawej ręce włócznię, a w lewej tarczę z wizerunkiem orła. Rycerzem tym był sam założyciel miasta, gdyż Sulechów wchodził w skład Dolnego Śląska, a konkretnie Księstwa Głogowskiego. Wielu historyków, jak Gumowski, czy Strzyżewski - pisze, że księciem tym był Henryk III Głogowski (zm. 1309 r.). Informacja ta jest wielce prawdopodobna, gdyż kronikarze niemieccy podają lata 1250-1260 jako założenie miasta. Jakie barwy znajdowały się wtedy na herbie, nie wiadomo.

Z czasem kiedy miasto przeszło w ręce brandenburskie (1482 r.), wygląd miejskiego herbu ulegał zmianom. Postać piastowskiego księcia zastąpiona została strażnikiem z halabardą (zobacz). Rittel pisze w swojej pracy „Brandenburgische Siegel und Wappen” z 1337 r. o lancknechcie, tj. zaciężnym piechurze uzbrojonym w pikę (halabardę) i miecz. Herb taki zachował się na bramie Krośnieńskiej i znane są nawet barwy „heraldyczne” tego herbu. Otto Hupp w „Wappen und Siegel der Deutschen Stadte” z 1896 r. pisze, że na srebrnym polu znajdują się czerwone dwie zaokrąglone wieże. Pomiędzy nimi stoi na czerwonym (bez bramy) murze piechur. W prawej ręce trzyma pikę (lub halabardę), a lewą wspiera na mieczu. Ubrany jest w strój z czasów wojny 30. letniej. Dachy wież, ubiór wojenny (hełm, napierśniki) są niebieskie, a spodnie czerwone. Broń i reszta ubrania w kolorze złotym. W zasadzie taki wygląd herbu przetrwał niezmieniony do 1945 r., a wizerunki jego widnieją na sali gimnastycznej „Zawiszy”(zobacz) , wieży ciśnień (zobacz) obok pomnika przyrody – morwy białej (rozwidlenie ulic Jana Pawła II,31 Stycznia i Poznańskiej), na ratuszu, budynku ZOZ-u oraz na jednym ze starych budynków koszar wojskowych (zobacz) który odbiega wyglądem od pozostałych.

Współczesny herb (zobacz) również zachował pewne elementy pierwszego herbu. „Na białym tle między dwiema wieżami koloru czerwonego, z kopułami koloru szarego, stoi rycerz w szarej zbroi. W prawej ręce rycerz trzyma włucznię koloru złotego, w lewej ręce trzyma złotą tarczę z herbem dolnośląskim. Spod tarczy od lewego boku widać miecz. Obwódka herbu jest koloru czarnego” (Statut Gminy Sulechów z 30 sierpnia 2005 r.). Spacerując ulicami Sulechowa, warto spojrzeć na starą zabudowę, szczególnie tam gdzie znajduje się godło naszego miasta, przyglądając się, jakim ulegało ono zmianom.


Marek Maćkowiak

Herb Sulechowa w literaturze.

· Saurma-Jeltsch, Wappenbuch der Schles. Städte. (Berlin 1870), s. 391
· Otto Huppe, Die Wappen und Siegiel der deutschen Städte, Frankfurt am Mann 1896, t.1 s. 49
· Dr Viereck, Wappen und Fahne der Stadt Züllichau, [w:] Heimatkalender des Kreises Züllichau – Schwiebus 1930
· Erich Krittel, Brandenburgische Siegel und Wappen, Berlin 1937, s. 74
· M. Gumowski, Najstarsze pieczęcie miast polskich XIII i XIV w., Toruń 1960, s. 212
· ?, Polskie herby miejskie, 1963, tablica 631
· Aleksander Fudalej, Herby miast województwa zielonogórskiego, Nowa Sól 1972, s. 76- 77
· Wojciech Strzyżewski, Herby miejscowości województwa zielonogórskiego, Zielona Góra 1989, s. 61
· Dr Curt Schelenz, Kreis Züllichau –Schwiebus, Frankfurt am Man 1995, s. 194 - 195
· Wojciech Strzyżewski, Treści symboliczne herbów miejskich, Zielona Góra 1999, s. 74, 75, 81, 83, 96, 190
· Leon Okowiński, Siedem wieków Sulechowa, Sulechów 2000, s. 11-15
· Miasta polskie w tysiącleciu, tom. II, tablica XXIX C


zebrał Marek Maćkowiak

Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii