Sulechowskie Towarzystwo Historyczne

Z kart historii Ziemi Sulechowskiej. Panowie zamkowi (II) – uzupełnienie do listy
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, styczeń 2010, nr 84, s. 10-11)


Panorama miasta z 1780 r. pod numerem: 1 zamek, 2 - kościół farny, 3 - ratusz.
Original Kupferstich aus Privil. Zittauisches... Tage-Buch ca. 1780.

W lipcowym numerze Biuletynu Informacyjnego z 2008 r. (nr 67), w artykule pt. „Z kart historii Ziemi Sulechowskiej. Panowie zamkowi”, przedstawiłem listę zarządców zamkowych w oparciu o wykaz sporządzony przez sulechowskiego superintendenta Alberta Splittgerbera (z 1927 r.). Spis ten uzupełniłem m. in. o zapisy z Kodeksu Dyplomatycznego Śląska (t. XXIV z 1908 r.), czy wzmianki znajdujące się opracowaniach kronikarskich Bruchmanna, Wilckena oraz heraldycznym Saurma. Informacje te chciałbym poszerzyć o kolejne materiały źródłowe tym bardziej że Gmina Sulechów czyni przygotowania do renowacji sulechowskiego zamku i powstania Sali muzealnej, a historia zamku jest rozpoznana w małym stopniu.

W prezentowanym poniżej spisie opieram się m.in. na „liście” sporządzonej przez Dominika Nowakowskiego zamieszczonej w publikacji „Siedziby książęce i rycerskie księstwa głogowskiego w średniowieczu” (wyd. Instytut Archeologii i Etnografii Polskiej Akademii Nauk Oddział we Wrocławiu, Wrocław 2008, s. 391).

Panowie (starostowie) zamku i miasta Sulechów - uzupełnienia do pierwszej listy (zapisy nazwisk jak w oryginałach):

- 1395 – Eitel Fritz Graf von Zollern otrzymał w zastaw Sulechów od elektora Jana [1, s.35], [9, s. 15],
- 1397 – Erich (Henryk) v. Korbis występuje jako Hptmanns zu Czolchaw pod datą 16 grudnia1397 r. [7, s. 200],
- 1404 – Erich (Eryk) v. Lesnow występuje jako Hptmanns zu Czolchow pod datą 20 kwietnia 1404 r. [3, s. 44], Erich v. Lesnaw (Lesslau) występuje jako Hauptmann zu Zillichau [2, s. 108],
- 1420 – Wilhelm von Gerssdorff występuje jako Hauptmann zu Czuchow pod datą 21/28 czerwca 1420 r. [8, s. 23],
- 1448 – Lewtke (Leutke) Schöneiche występuje jako Hauptmann zu Czuchaw pod datą 11 lipca 1448 r. [7, s. 61],
- 1479 – Joh. (Jan) Rotenberg (Rotenburg) występuje jako Hauptmann zu Züllichau pod datą 4 luty 1479 r. [7, s. 190],
- 1486 – Nitsche (Mikołaj) Unruh auf Krausche (Kruszyna k. Sulechowa) występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Nitsche Unruh auf Krausche występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], pod datą 1486 [9, s.16],
- 1489-1491 – Kasper Kracht [4, s. 459-460], Kaspar Kracht występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Kaspar Krache występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], jako Amptmana pod datą 1491 [9, s. 16],
- 1505 – Georgen (Jerzy) Slabendorff (Schlabendorf) występuje jako ampten vnd Schlossen Czulch pod datą 29 września 1505 r. [5, s. 201],
- 1512 – Casparn (Kaspar) von Kokeritz (Kökritz) występuje jako Aemter Züllichau (Czulich) [5, 245-247],
- 1520-1543 – Melchior von Löben występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Melcher v. Lobin występuje jako Hauptmann zu Zulch (Züllichau) [7, s. 20], jako Melcher v. Lobben Hauptmann zu Zcollich [7, s. 83], Melchior von Löben jako Amtmanne zu Züllichau i Melcher von Loben [5, s. 285- 286), Melchior v. Löben jako Schloßhauptmann [1, s. 35], pod datą 1543 [9, s. 16], Hauptmann zu Zulch w latach 1500 – 1536 [6, s. 515], Hauptmann zu Zulch pod datą 30 sierpnia 1532 r. [7, s. 20],
- 1544 – Johann von Knobelsdorf występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], pod datą 1544 [9, s. 16],
- 1545 – Heinze Unruh auf Krausche występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], wymieniony jako Hauptmann auff dem Schlosse pod datą 1545 [9, s. 16],
- 1548-1570 - Johann von Löben występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], wymieniony jako Hauptmann pod datą 1548 [9, s. 16],
- 1574 – Nikolaus von Zirnewitz występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Nicolaus von Zirnewitz występuje jako Kastelan [1, s. 35], wymieniony jako Hauptmann pod datą 1574 [9, s. 16],
- 1579 – Adam von Zielenzig oder Zülentzig występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], wymieniony jako Amptmann auff dem Schlosse pod datą 1578 oder 1579 [9, s. 16],
- 1580 – Botho Graf von Reinstein und Blankenburg występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Botho Graf von Reinstein und Blankenburg występuje pod datą 1590 Schloßhauptmann [1, s. 35], wymieniony pod datą 1580 [9, s. 16],
- 1608 – Joachim von Winterfeld auf Sandow występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 36],
- 1626 – Busso von Gühlen występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 36], wymieniony pod datą 1626 [9, s. 17],
- 1628 – Joachim von Köckritz występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Kastellans im Schlosse [1, s. 36], wymieniony pod datą 1628 [9, s. 17],
- 1632 – Johann Friedrich von Löben występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], Joh. Friedr. von Löben auf dem Schlosse [1, s. 36],
- 1645 – Erasmus von Troschke występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35],
- 1655 – Dietrich von Marwitz występuje jako Schloßhauptleuten [3, s. 218], występuje jako Schloßhauptmann [1, s. 35], wymieniony (Ampte) pod datą 1655 [9, s. 18].

Zapisy nazwisk wg. D. Nowakowskiego są wytłuszczone, pierwsza liczba w nawiasie oznacza tytuł źródła:

[1] dr. Christ. Friedrich Emanuel Fischer, Zeitgeschichte der Stadte Schlesiens mit abbildungen, Bd. III, Schwednitz,
[2] Erich Graber, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kreis Sprottau. [w:] Codex diplomaticus Silesiae, Bd. XXXII, Breslau 1925,
[3] K.A. Müller, Vaterländische Bilder, oder Geschichte und Beschreibung sämmtlicher Burgen und Ritterschlösser Schlesiens, Glogau 1837,
[4] A. F. Riedel, Sammlung der Unkunden, Chroniken und sonstigen Geschichtsquellen für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. [w:] Codex diplomaticus Brandenburgensis, A. F. Riedel, Bd. II/5, Berlin 1848,
[5] A. F. Riedel, Sammlung der Unkunden, Chroniken und sonstigen Geschichtsquellen für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. [w:] Codex diplomaticus Brandenburgensis, Bd. II/6, Berlin 1858,
[6] A. F. Riedel, Sammlung der Unkunden, Chroniken und sonstigen Geschichtsquellen für die Geschichte der Mark Brandenburg und ihrer Regenten. [w:] Codex diplomaticus Brandenburgensis, Bd. III/2, Berlin 1860,
[7] Konrad Wutke, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kresise Grünberger und Freystadt. [w:] Codex diplomaticus Silesiae., Bd. XXIV, Breslau 1908,
[8] Konrad Wutke, Die Inventare der nichtstaatlichen Archive Schlesiens. Kresis und Stadt Glogau. [w:] Codex diplomaticus Silesiae., Bd. XXVIII, Breslau 1915,
[9] M. Georgio Bruhmann, Annales oder Geschicht-Buch und Chronica der Stadt Züllichau., 1665.

Zarówno ta, jak i listy zamieszczone w Biuletynach Informacyjnych nr 67 i 68 dają już w miarę pełny obraz panów zamkowych w historii Sulechowa. Pozostaje jeszcze odszukanie nazwisk namiestników od chwili założenia miasta przez Henryka III Głogowskiego do odnotowanego w Kodeksie Dyplomatycznym Śląska wójta Nitsche z Sulechowa w 1393 r. Być może kolejne informacje na temat naszego zamku przyniosłyby kwerendy w Głównym Archiwum Brandenburgii w Poczdamie i w Państwowym Tajnym Archiwum Pruskim Dóbr Kultury w Berlinie-Dahlem.

Jednolita lista dotycząca namiestników zamkowych zostanie zamieszczona na stronie internetowej STH (sth-stowarzyszenie.c0.pl) w zakładce Galeria.

Marek Maćkowiak
Prezes STH
Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii