Biografie Ziemi Sulechwoskiej. Założyciel Sulechowa cz.II
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, listopad 2008, nr 72, s. 10-11)
8 lutego 1296 r. Brandenburczycy zamordowali w Rogoźnie króla Polski Przemysła II, po którym spadkobiercą został Henryk III Głogowski. Przemysł II jeszcze jako książę wielkopolski mianował Henryka III (swojego ciotecznego brata) jedynym następcą. Pretensje do spadku wysunął również Łokietek. W lutym i marcu 1296 r. Henryk walczył z Łokietkiem i wspierającym go Bolesławem II Płockim. 10 marca 1296 r. zawarł porozumienie w Krzywinie z Władysławem Łokietkiem o podziale Wielkopolski. Tereny południowo-zachodnie Wielkopolski przejął Henryk. W tym też roku Bolko Śmiały i Konrad II najechali księstwo ścinawskie. Konrad II zajął Lubin, a Bolko zdobył Chojnów i Bolesławiec. W następnym roku w marcu odbył się zjazd pokojowy w Zwanowicach. Tam potwierdzono przynależność Lubina do Konrada II, a Chojnowa i Bolesławca do Bolka Surowego.
2 czerwca 1297 r. Henryk wziął udział w koronacji Wacława II na króla Czech. W tym też czasie Łokietek najechał Henryka III. W styczniu i lutym 1298 r. Głogowczyk przeprowadził wyprawę na Wielkopolskę, gdzie zdobył Poznań i Kalisz.
24 czerwca 1298 r. możnowładcy wielkopolscy zwołali zjazd w Kościanie, na którym mieli przekazać koronę Królestwa Polskiego Henrykowi III. Ten z niewyjaśnionych przyczyn najazd nie przybył.(
!)
Jesienią 1299 r. Henryk III zawarł z królem czeskim Wacławem II tzw. układ klęcki. Po koronacji Wacława II na króla Polski Henryk złożył mu hołd lenny. Zimą tego roku Poznań przejął Władysław Łokietek.
Przed 1300 r. Henryk III lokował Sulechów na prawie magdeburskim. W 1301 r. Henryk w porozumieniu z Bolkiem I Surowym, księciem świdnicko-jaworskim, najechał Wielkopolskę. Walki trwały do 1304 r. Kiedy 11 października 1304 r. zmarł Konrad II Garbaty, Henryk przejął władzę w księstwie żagańskim. Wiosną i latem 1306 r. Henryk III panował w Poznaniu. Wielkopolan raziły jednak elementy niemieckiej kultury panujące na dworze księcia, ale dzięki silnej władzy w Wielkopolsce zapanował spokój. W tym też roku książę utracił północno-wschodni pas Wielkopolski z Nakłem, Kwieciszewem i Koninem na rzecz Władysława Łokietka. Również i w tym też roku Bolesław III Rozrzutny zdobył Kalisz, ale już w 1307 r. wojska Henryka III spustoszyły księstwo wrocławskie Bolesława. Na przełomie stycznia-lutego 1308 r. odbił Kalisz z rąk Rozrzutnego i walczył z księciem wrocławskim Bolesławem. Jesienią Henryk przebywał w Wielkopolsce, a 30 września 1309 r. był już na Śląsku. Po krótkiej chorobie zmarł 9 grudnia 1309 r. Księcia pochowano w kościele klasztoru cystersów w Lubiążu.
W latach 1304-1309 Henryk walczył na granicy swego księstwa z Brandenburczykami (tj. margrabią Hermanem).
Żoną Henryka III Głogowskiego była Matylda, córka Albrechta księcia Brunszwiku (marzec 1291). Jego dziećmi były: Henryk IV Wierny (1291/92-1342), żonaty z Matyldą córką Hermana, margrabiego Brandenburskiego), Konrad I Oleśnicki (1292/98-1366), żonaty z Elżbietą córką Henryka IV, księcia wrocławskiego oraz Eufemią córką Władysława,księcia kozielskiego), Agnieszka (1293/97-1361), żona Ottona Wittelsbacha, księcia dolnobawarskiego, a później Arlama, księcia Hals), Bolesław Oleśnicki (1293/96-1320/21), Jan Ścinawski (1296/1300-1361/65), żonaty z Małgorzatą , córką Bolesława IV księcia pomorskiego), Salomea (1296/1300-1309), Katarzyna (1300/05-1323/25), żona Jana V, margrabiego brandenburskiego, później Jana II, hrabiego holsztyńskiego), Jadwiga (1300-1309) i Przemek Głogowski (1300/08-1309), żonaty z Konstancją, córką Bernarda, księcia świdnickiego).
Na zakończenie biografii księcia Henryka III można napisać, iż szkoda, że miasto zapomniało o słowiańskim i śląskim Piaście, swoim założycielu, dbającym o rozwój gospodarczy i militarny tych ziem. Tym bardziej że ciągle poszukujemy źródeł swojej polskiej tożsamości miejsca, w którym przyszło nam żyć, a ona tu jest. Poniżej biografii Głogowczyka zaprezentowałem zdjęcie z uroczystości miejskich, w których przedwojenni mieszkańcy Sulechowa wykorzystywali motyw herbowy (o śląskich początkach) i odwoływali się do opisywanego w kronikach legendarnego „Shrecka". Może właśnie Henryk III Głogowski - Dziedzic Królestwa Polskiego, Książę Śląski, pan Głogowa i Polski i powinien zostać główną postacią współczesnych Dni Sulechowa. Pamiętajmy o tym choćby dlatego, że historiografia niemiecka ciągle podkreśla niemiecki początek lokacji miasta. Pisano: „W okolicy sulechowskiego zamku osiedlali się koloniści (frankońscy i reńscy - autor), którzy posiadali umiejętność tkania płócien i uprawy bawełny, jak i hodowli winorośli... Przybycie kolonistów z zachodu uważa się za początek niemieckiego mieszczaństwa i tworzenia miasta" (Albert Splittgerber „Geschichte der Stadt und Kreis Züllichau", Züllichau 1927 r. - tłumaczenie Bogdan Kowalski). Zgoda, ale zapomniano o tym, że właśnie ten władca sprowadził kolonistów, jak robili to jego dziadowie i czynił to zapewne z uwagi na ich doświadczenie w prawie magdeburskim. Niemieccy historycy zapomnieli również o tym, że stali się oni wówczas poddanymi księcia.
W opracowaniu wykorzystywałem poniższą literaturę:
- M.K. Barański, Dynastia Piastów w Polsce, PWN, Warszawa 2006,
- Z. Boras, Książęta piastowscy Śląska, Katowice 1978,
- J. Chutkowski, Henryk III [w:] Encyklopedia Ziemi Głogowskiej, Zeszyt 2, Głogów 1993,
- Historia Śląska, pod. red. M. Czaplińskiego, Wrocław 2002,
- T. Jurek, Dziedzic Królestwa Polskiego książę głogowski Henryk (1274-1309), Kraków 2006,
- M. Kapłon, Głogów i księstwo głogowskie w okresie średniowiecza. Genealogia Piastów Głogowskich, Głogów 2003,
- D. Wieczorek, Poczet piastowskich książąt Śląska lubuskiego, Zielona Góra 2004,
- A. Zieliński, Przekleństwo tronu Piastów. Tajemnica klątwy Gaudentego, Warszawa 2007.
Marek Maćkowiak
Prezes STH
Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii
