Istniejący od 1765 roku przy jednej z głównych ulic Sulechowa – Alei Wielkopolskiej Zbór Kalwiński poddany zostanie w niedługim czasie gruntownej adaptacji. Będzie miało to miejsce za sprawą złożenia przez Gminę Sulechów wniosku do Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w działaniu 3.1 na dofinansowanie prac mających na celu zaadaptowanie wspomnianego obiektu na salę widowiskowo – projekcyjną.
Warto w tym miejscu odnieść się choć na chwilę do historii obiektu, którego prapoczątek sięga 1683 roku, kiedy to do Sulechowa przybywają szlacheccy emigranci z Rzeczypospolitej – bracia Mikołaj i Jerzy Latalscy oraz szkocki pastor Malcolm, zakładając w naszym mieście gminę Kalwińską i otrzymujący zgodę Fryderyka Wilhelma na odprawianie nabożeństw w jednej z komnat sulechowskiego zamku. Z czasem za przyczyną napływających do Sulechowa wyznawców kalwinizmu zamkowa komnata staje się zbyt mała, aby pomieścić wszystkich uczestników nabożeństw.
Aby temu zaradzić, dotychczasowy Wielki Elektor Brandenburski Fryderyk I rozkazem z 20 listopada 1701 roku ustanawia w pomieszczeniach sulechowskiego zamku tzw. „kościół zamkowy”.
Z biegiem lat coraz bardziej oczywistą staje się konieczność pobudowania nowej świątyni. Nie pozwalają jednak na to skromne możliwości finansowe tutejszej gminy. Jednak w roku 1735 umiera jeden z jej członków, Adam Henryk Polak, zapisując na rzecz zgromadzenia kwotę 1500 rtl (1 rtl = 24 groszom srebrnym), wskazując jednocześnie jako cel ich wykorzystania sfinansowanie budowy przyszłego kościoła.
Idea ta znajduje w kolejnych latach swoich naśladowców w osobach chociażby takich darczyńców jak baron Skribieński, uciekinier ze Śląska, który zapisuje na wspomniany cel kwotę 266 rtl, czy baronowa Schmettau.
W roku 1737 prezbiterium sulechowskiej gminy, posiadając zgromadzone znaczne sumy, kieruje prośbę do króla pruskiego o wyrażenie zgody na budowę kościoła kalwińskiego w Sulechowie. W kilkanaście lat później, 10 sierpnia 1751 roku, król Fryderyk Wielki wydaje stosowne zezwolenie z jednoczesnym pozwoleniem na darmowe korzystanie z drewna pozyskiwanego z okolicznych lasów.
Rozpoczęcie budowy Zboru ma miejsce 26 czerwca 1752 roku, przerwane na pewien czas działaniami wojennymi (w roku 1757 wybucha wojna siedmioletnia).
W dniu 1 maja 1765 r. zostają zakończone prace budowlane. Jednakże poświęcenie świątyni ma miejsce dopiero 1 maja 1768 roku.
Z danych archiwalnych wynika, że koszt budowy pochłonął znaczną na owe czasy kwotę 6.720 rtl. Natomiast wiele kolejnych lat trwało urządzanie wnętrza świątyni, m.in. elewacji wewnętrznych wg projektu z 1799 r. autorstwa majora von Munchowa, członka Prezbiterium.
W roku 1927 obiekt zostaje dostosowany jako Dom Gminy Ewangelickiej przez ówczesnego pastora – superintendenta dr. Bronischa (połaczenie kościoła luterańskiego i kalwińskiego w zjednoczony kościół ewangelicki ma miejsce w I poł. XIX w.).
Po II Wojnie Światowej, w końcówce lat sześćdziesiątych, budowla po kolejnej renowacji służy miastu, m.in. poprzez lokalizację w nim Miejskiego Domu Kultury.
Lata osiemdziesiąte ubiegł. wieku to okres działań mających na celu nadanie budowli nowej funkcji użytkowej służącej mieszkańcom miasta i Gminy Sulechów. Brak wystarczających środków finansowych w kolejnych budżetach nie pozwolił na realizację zamierzeń. Obiekt przechodzi prace zabezpieczające oraz adaptacyjne, których efektem stało się wykonanie ław fundamentowych pod 280 miejsc siedzących przyszłej sali widowni oraz wykonanie podstawy pod dobudowanie sceny. Rezultatem złożonego przez burmistrza Sulechowa w imieniu Gminy Sulechów w dniu 12 sierpnia 2005 r. wniosku o dofinansowanie adaptacji Zboru na salę widowiskowo-projekcyjną jest pozyskanie 1.700.000 zł dofinansowania ze środków Unii Europejskiej w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego (ZPORR). To kwota 52% wartości brutto całego zadania.
Zgodnie z harmonogramem rzeczowo-finansowym prace do ich pełnego zakończenia i oddania Zboru do użytku zaplanowane zostały do końca 2007 roku.
Obiekt zostanie przystosowany do pełnienia funkcji sali widowiskowej i projekcyjnej, a jego sakralne pochodzenie, wysokość wnętrza oraz wspaniała naturalna akustyka sprawia, że doskonale nadaje się do pełnienia właśnie takiej roli, tym bardziej że miasto nie posiada sali koncertowej spełniającej współczesne standardy i oczekiwania w zakresie organizowania koncertów i podobnych wydarzeń muzycznych. Funkcja projekcyjna sprawi natomiast, iż zyskamy również obiekt w pełni umożliwiający prezentację kinowych wersji filmów.
Dodatkowo wnętrze zboru wyposażone zostanie w windę dla osób niepełnosprawnych. Oddanie Zboru Kalwińskiego do dyspozycji mieszkańców gminy Sulechów sprawi wreszcie, że bardzo ciekawy historycznie i architektonicznie obiekt kultury materialnej Sulechowa na nowo odzyska swoje ważne i długo oczekiwane miejsce w krajobrazie Sulechowa, służąc jego mieszkańcom.
O postępach prac w sulechowskim zborze, będziemy informować Szanownych Czytelników w kolejnych wydaniach biuletynu.
Podstawowe dane architektoniczno-techniczne obiektu: Zbór zbudowany w stylu późnego baroku, założony na planie prostokąta z wtopioną wieżą na rzucie kwadratu. Fasada trójosiowa, dzielona pilastrami o jońskich kapitelach, sugestywnie oddająca wrażenie trójnawowego układu wnętrza. Wieża świątyni z narożami posiadającymi pilastry, przykryta stożkowym hełmem. Okna rozmieszczone w dwóch kondygnacjach, górne i dolne dekorowane klińcem. Dach świątyni trójspadzisty.
(informacje historyczne – źródła : Woj. Konserwator Zabytków, Leon Okowiński, sulechowianin dr Dariusz Łukasiewicz , prac. PAN, dokumentacja techniczna obiektu, materiały własne).
