Pierwszy sulechowski szpital , o którym wspominają stare kroniki, znajdował się po prawej stronie, nieistniejącej dzisiaj, bramy Zielonogórskiej. Najstarsza wzmianka o nim znajduje się w kronice Johanna Joachima Möllera w 1536 r. Szpital ten nosił imię św. Jerzego, patrona krzyżowców i powstawał on przy ulicy Długiej (niem. Lange Gasse, obecnie Armii Krajowej) „przed bramą” miejską. Z kolei superintendent Arthur Splittgerber wyjaśnia, że w przypadku Sulechowa nie istniało żadne powiązanie z wyprawami krzyżowymi, a raczej z pielgrzymkami w czasach późniejszych. Zdarzało się, że skutkiem takich pielgrzymek były zakaźne nieuleczalne choroby, a chorych umieszczano poza murami miasta w celu zapobieżenia epidemii (np. dżumy). Tak właśnie powstał szpital św. Jerzego, który umiejscowiono na gruncie po dawnych ogrodach, a wykupionym przez radę miejską od katolickich duchownych po wprowadzeniu w 1527 r. w Sulechowie reformacji [1, s. 51]. Co ciekawe, odnotowano, że w 1587 r. w szpitalu zmarła stara, katolicka zakonnica, która znalazła w nim schronienie „po rozwiązaniu zakonu” [1, s. 52]. Natomiast inny sulechowski kronikarz M. Georgio Bruchmann wymienił tzw. zarządców szpitalnych (niem. Hospitalmeister) w 24. rozdziale swojej kroniki [2, s. 142]. Prawdopodobnie przy szpitalu znajdował się cmentarz. Kronikarz G. Bruhmann zanotował: „Pamiętam jeszcze, że po prawej stronie za bramą (Bramą Zielonogórską - autor) był umiejscowiony cmentarzyk dla obłąkanych. A w pobliżu, kiedy kładziono fundamentum pod nowe budowle, znajdowano wciąż duże i mocne kości ludzkie. Nic to dziwnego, albowiem był tam dawniej cmentarz” [2, s. 5].
Ryc.1 – Panorama Sulechowa, fragment miedziorytu z ok. 1750 roku. Pod numerem 7 sulechowski szpital.
Zbiory sulechowskiej izby pamięci, własność Sulechowskiego Towarzystwa Historycznego
Ryc. 2 – Fragment reprodukcji mapy Sulechowa z ok. 1722 roku.
Pod numerem 23 szpital (niem. Hospital - wskazany strzałką). [3, s. 47]
M. G. Bruchmann odnotował, że gdy stary szpitala św. Jerzego wpadł w ruinę, w 1682 r. zbudowano od podstaw nowy szpital w miejscu starego. Koszt budowy wyniósł wówczas 479 talarów, 5 groszy i 4 fenigi. W kwocie tej znalazła się zbiórka datków w wysokości 17 talarów i 99 groszy. Na środku budynku szpitala znajdowała się mała wieżyczka, w której w 1683 r. zawieszono dzwon ufundowany przez ówczesnego superintendenta magistra Adama Selliusa . Na dzwonie umieszczono napis „Bogu, ubogim i potomnym ofiaruje magister Adam Sellius, pastor i inspektor z Frankfurtu. Roku 1683. Cichym brzmieniem rozgłaszam prośby ubogich”. W dzwon ten uderzano co rano o godzinie 5.30, aby obudzić służbę. W szpitalu diakon miejskiego kościoła farnego głosił kazanie co 14 dni, a raz na kwartał udzielano w nim komunii świętej. W szpitalnym budynku znalazło schronienie blisko 20 biednych, starych osób [1, s. 52].
Ryc. 3 – Sulechów. Pośrodku ilustracji budynek szpitala i szpitalny parkan ok. 1920 r.
(Zbiory Dariusza Wójcika)
Ryc. 4 – Fragment mapy Sulechowa z 1903 roku. Strzałka pokazuje umiejscowienie szpitala [4]
Później zbudowano szpital przy obecnej ulicy Okrężnej (wówczas niem. am Reul), gdzie w skład szpitalnego zarządu wchodzili przedstawiciele magistratu i duchowieństwo kościoła miejskiego. W 1700 r. szpital ten posiadał kapitał w wysokości 2.426 talarów [1, s. 52].
Opracowano na podstawie:
[1] - Arthur Splittgerber, Geschichte der Stadt und des Kreises Züllichau, Züllichau 1927,
[2] - M. Georgio Bruchmann, Annales oder Geschichtbuch und Chronik der Stadt Züllich, Küstrin 1665 r.,
[3] - Heimatkalender, Züllichau 1932 r. – w oryginale plan wykonany przez inspektora Kammetera w 1722 r., a skorygowany i rysowany przez Conducteura w 1789 r.,
[4] - zbiory Archiwum Państwowe w Zielonej Górze, sygn. 1059.
