Po zakończeniu II wojny światowej kraj dotkliwie odczuwał brak kadry nauczycielskiej. Kuratorium poznańskie zdecydowało utworzyć placówkę, która kształciłaby nauczycieli. Zadanie to powierzono Antoniemu Maćkowiakowi, przedwojennemu podinspektorowi szkolnemu z Konina.
Dr hab. Antoni Maćkowiak urodził się 20 maja 1906 r. w Wonieściu pow. Kościan (woj. wielkopolskie). Kształcił się w zawodzie nauczyciela w latach 1920-1925, uczęszczając do pięcioletniego Seminarium Nauczycielskiego w Wolsztynie. Po kilku latach pracy nauczycielskiej w szkole wiejskiej w Popowie Starym, w latach 1930 – 1931 rozpoczął studia na Wyższym Kursie Nauczycielskim w Wilnie, specjalizując się w nauczaniu początkowym. W 1932 r. Antoni Maćkowiak został kierownikiem szkoły podstawowej w Mosinie koło Poznania. Tam wraz ze swoją żoną Janiną prowadził badania nad nowymi metodami nauczania klas początkowych. Oboje wprowadzili m.in. elementarz kartkowy, a ich eksperymentalne nauczanie wzbudziło duże zainteresowanie wielu pedagogów oraz słuchaczy warszawskiego Instytutu Nauczycielskiego. W 1934 r. A. Maćkowiak podjął studia w tym Instytucie zachęcony przez dyrektora tej placówki dr Marię Grzegorzewską. Po ich ukończeniu w 1936 r. wrócił ponownie do pracy zawodowej. Tym razem objął stanowisko kierownika nowo zbudowanej Szkoły Powszechnej w Antoninku (obecnie dzielnica Poznania). Po dwóch latach został mianowany podinspektorem szkolnym w Koninie, gdzie zastała go wojna.
W czasie ewakuacji konińskiego inspektoratu w październiku 1939 r. został aresztowany z innymi nauczycielami. Na szczęście zdołał z częścią nich uniknąć roztrzelania i uzyskał zwolnienie. Przed ponownym aresztowaniem w kwietniu 1940 r. udało mu się uciec i uniknąć wywiezienia do obozu w Dachau. Zbiegł do Ropczyc w woj. krakowskim. W niedługim czasie przybyła do niego żona z dziećmi, gdzie oboje podjęli pracę m.in. w Szkole Ogrodniczej. Tam też przeczekali całą okupację, a on w marcu 1945 r. powrócił na dawne stanowisko podinspektora szkolnego do Konina.
Początkowo Liceum Pedagogiczne miało funkcjonować w Wolsztynie, gdzie we wrześniu 1945 r. skierowano Antoniego Maćkowiaka. Wolsztyński zakład uruchomiono na początku listopada 1945 r.. Panowała tam jednak przysłowiowa ciasnota, gdyż działały już gimnazjum i liceum ogólnokształcące. Sytuacja ta spowodowała, że podjęto decyzję o przeniesieniu Liceum Pedagogicznego do oddalonego o 40 km Sulechowa. Jak pisał Wiesław Sauter w „Powrót na ziemie piastowskie” (Poznań 1961) –„Dyrektor Maćkowiak, niezmiernie energiczny i pracowity człowiek, pojechał natychmiast obejrzeć gmach i tak się do tej koncepcji zapalił, że przeprowadzki dokonano już w grudniu 1945 r…”.
Tutaj w budynkach dawnego pedagogium działały już pierwsze placówki szkolne. Były nimi szkoła podstawowa, zorganizowana przez Stanisława Weychtę, oraz dwie klasy gimnazjum, zorganizowane przez Aleksandra Poczykowskiego. Antoni Maćkowiak wraz z żoną zjawił się w Sulechowie 2 stycznia 1946 r.
Budynki z uczelnianym gmachem nie były uszkodzone i wyszabrowane. Centralne ogrzewanie było parowe, więc nie uległo zniszczeniu przez mrozy. Mimo to budynki wymagały gruntownej renowacji. Najbardziej zniszczony był gmach internatu, gdzie zniszczeniu przez mrozy uległo centralne ogrzewanie, były powybijane szyby, wnętrze wyszabrowane i poniszczone, a główne wejście rozbite strzałem armatnim. Na korytarzach internatu i w pokojach walały się zwały śmieci.
Początkowo Antoni i Janina Maćkowiakowie uruchomili oba skrzydła internatu, kuchnię i jadalnię. Ale już w maju cały gmach został wysprzątany, a 30 maja 1946 r. można było poświęcić i uroczyście otworzyć szkołę. W uroczystości wzięły udział miejscowe władze administracyjne i partyjne, a z Poznania przybył naczelnik Wydziału Kształcenia Nauczycieli dr Stanisław Durek. Inauguracyjne otwarcie zaszczycił swoim występem chór z poznańskiego Liceum Pedagogicznego pod batutą Edmunda Maćkowiaka.
W tym czasie zebrana została spora ilość książek niemieckich w tzw. bibliotece młodzieżowej, której księgozbiór liczył kilkanaście tysięcy tomów. Został on zabrany komisyjnie ciężarówkami do Leszna, na tzw. składowisko książek z całej Ziemi Lubuskiej. Największą wartość miała zgromadzona prze Antoniego Maćkowiaka tzw. biblioteka pedagogiczna. Znajdowały się w niej starodruki z XVI, XVII i XVIII wieku. Były wśród nich unikalne tomy Kodeksu Brandenburskiego. Do Sulechowa trafiła również, przywieziona przez Niemców z bombardowanego Berlina, biblioteka Ministerstwa Pracy zawierająca kilka tysięcy tomów. Również i ona została zabrana do Leszna.
Liceum zapełniło się młodzieżą z różnych stron Polski i świata. Niektórzy przywędrowali przez Związek Radziecki, Wschodnią Azję i Środkową Afrykę. Większość stanowili przesiedleni ze Wschodnich Kresów. Jak pisał Antonii Maćkowiak – „W znacznej części była to młodzież już nieco starsza, która straciła kilka lat szkolnych przez wojnę…Ta młodzież chłonęła wiedzę, uczyła się z zapałem. Jej nie trzeba było straszyć złymi ocenami”.
Liceum rozrastało się, a od 1 września 1946 r. z Leszna i okolic przybyła grupa nauczycieli. Wśród pionierów i kadry nauczycielskiej znaleźli się Kazimiera Ludwiczankówna (Kwiek), Julia i Anna Peterówny, Edmund Ciesielski, Bolesław Hejduk, Stanisław Jaworski, czy Henryk Przybylski. Wzrost liczebny kadry i uczniów spowodował zmiany organizacyjne. Szkołę podstawową przeniesiono i podzielono na dwie. Jedna stała się tzw. szkołą ćwiczeń Liceum Pedagogicznego, gdzie zaczęła pracować Julia Peterówna, a kierownictwo objął Aleksander Poczykowski. Dyrektor Antoni Maćkowiak od początku roku szkolnego prowadził klasy gimnazjalne, klasy licealne pedagogiczne (I, II i III), tzw. Komisję Rejonową dla nauczycieli niewykwalifikowanych, wspomnianą szkołę ćwiczeń (odbywali w niej praktyki uczniowie kl. III liceum), kursy maturalne dla wojskowych, tzw. kursy małej matury (kl. IV gimnazjum) dla wojskowych, ośmiotygodniowe kursy dla wychowawczyń przedszkoli, Liceum dla Wychowawczyń Przedszkoli i przedszkole ćwiczeń.
W roku 1946 i 1947 oddane zostały dwa kolejne budynki - sala gimnastyczna i szkoła ćwiczeń. Dalszym budynkiem było tzw. Słoneczko, w którym umieszczono Liceum dla Wychowawczyń. Z czasem Liceum dla Wychowawczyń stało się za ciasne, dlatego zaczęto starać się o kolejne budynki. Były nimi pałac w Kruszynie, którym nazywano Szarotką, oraz budynek administracyjny dawnego majątku, leżący na zapleczu internatu Liceum Pedagogicznego. Budynki te przydzielone zostały przez władze administracyjne. Starania czyniono o przejęcie budynków po dawnych koszarach poniemieckich znajdujących się w pobliżu Liceum.
W czasie pobytu w Sulechowie Janiny i Antoniego Maćkowiaków ukazało się kilka artykułów oraz publikacji książkowych zawierających wskazówki metodyczne do wydawanego wówczas elementarza książkowego. Wiadomości o sukcesach w działaniu pierwszej na Ziemiach Odzyskanych placówki kształcenia nauczycieli docierały do Ministerstwa Oświaty w Warszawie. Zwróciły one uwagę ministra oświaty Stanisława Skrzeszewskiego, który spowodował przeniesienie małżeństwa Maćkowiaków od września 1950 r. do Ośrodka Badań Pedagogicznych i Prac Programowych w Warszawie - późniejszego Instytutu Pedagogicznego. W warszawskim Instytucie Maćkowiakowie zajmowali się badaniami procesu nauki czytania i liczenia (kl. I-IV), przygotowaniem metodyki nauczania początkowego oraz modyfikacji elementarza książeczkowego swojego autorstwa, napisanego jeszcze w okresie okupacji, a wydanego w 1946/47 r. w Poznaniu (dopóki cenzura nie zabroniła dalszego druku).
Podczas pobytu w Warszawie w 1952 r. Antoni Maćkowiak uzyskał stopień magistra filozofii na Uniwersytecie Warszawskim. W międzyczasie pracował nad tzw. naturalną (rozwojową) metodą nauczania dzieci. Starał się opracować taką koncepcję nauki, która uwzględniałaby psychikę dziecka poprzez „podpatrzenie” drogi, po której umysł dziecka w naturalny sposób zdobywa umiejętności czytania. Koncepcja ta poparta wieloletnim dorobkiem naukowym, ze względów politycznych i ideologicznych nie uzyskała akceptacji i nie doczekała się realizacji. Wieloletnia i daremna walka z ideologią i polityczną barierą uniemożliwiającą realizację opracowanych metod zraniły Janinę Maćkowiak, która opuściła z mężem Instytut Pedagogiki w Warszawie, oboje wyjechali do Poznania.
Na krótko Antoni Maćkowiak rozpoczął pracę na Wydziale Oświaty Prezydium WRN w Poznaniu, a we wrześniu 1953 r. pracował już w Oddziale Kształcenia Nauczycieli. Po roku objął stanowisko kierownika tego Oddziału, pracując w Kuratorium do 1956 r. W listopadzie 1956 r. objął stanowisko dyrektora Zaocznego Studium Nauczycielskiego w Poznaniu. W trakcie pracy nie przerwał swoich badań naukowych, wydając liczne publikacje. W 1960 roku uzyskał tytuł doktora nauk humanistycznych na Uniwersytecie im. Adama Mickiewicza w Poznaniu. Przeszedł na emeryturę w 1970 r.
W tym też roku uzyskał tytuł doktora habilitowanego nauk humanistycznych w zakresie pedagogiki, nadany przez Wydział Filozoficzno- Historyczny Uniwersytetu im. Adama Mickiewicza. w Poznaniu. Przechodząc na emeryturę, przekazał Bibliotece Głównej Wyższej Szkoły Pedagogicznej w Zielonej Górze (obecny Uniwersytet Zielonogórski) cały swój księgozbiór, łącznie ze swoimi pracami.
W czasie swojej pracy otrzymał: Brązowy Medal za Długoletnią Służbę (1938 r.), Złoty Krzyż Zasługi (1955 r.), Medal 10-lecia Polski Ludowej (1955 r.), Odznakę Honorową „Za Zasługi w Rozwoju Województwa Zielonogórskiego” (1970 r.), Krzyż Oficerski Orderu Odrodzenia Polski (1971 r.), tytuł honorowy Zasłużony Nauczyciel PRL (1976 r.).
Zmarł nagle na zawał serca 8 sierpnia 1978 r.
„ dyrektor Maćkowiak i jego żona …żyli wyłącznie sprawami szkolnictwa i niemałą część życia i zdrowia oddali powstałej sulechowskiej placówce. Umieli oni nie tylko kierować uczelnią i szybko podciągnąć jej poziom, ale uczynili z seminarium ośrodek życia kulturalnego miasta i okolic” – napisał Wiesław Sauter. Były to m.in. Zjazdy Chopinowskie, ale o tym napiszę w innym odcinku powojennej historii Sulechowa.
- materiałów i wspomnień (pamiętnika) Antoniego Maćkowiaka
- „Antoni Maćkowiak (1906-1978), Ryszard Stankiewicz [w:] kwartalnik Przegląd Lubuski Nr 2(32), Zielona Góra1979
- „Lubuski słownik biograficzny” pod red. Hieronima Szczegóły, Zielona Góra 1984 r.
- „Powrót na Ziemie Piastowskie” Wiesław Sauter, Poznań 1961 r.
