Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.


Z kart historii sulechowskiej, czyli o tym jak Sulechów przeszedł pod panowanie brandenburskie cz. II
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, grudzień 2007, nr 60, s. 7 - 9)


Tymczasem król węgierski Maciej Korwin uznał, że Władysław złamał traktat wrocławski z 1474 r. i wtrącił się w sprawy Śląska. Poparł również dążenia Jana II żagańskiego do opanowania księstwa głogowskiego. Ojciec Barbary, Albrecht Achilles zaproponował Janowi II odszkodowanie pieniężne za odstąpienie od pretensji spadkowych do księstwa. Ten jednak nie wyraził zgody i pod koniec listopada 1476 r. rozpoczął działania wojenne.

Na początku grudnia 1476 r. odbył się zjazd stanów księstwa w Żaganiu, na którym panowie głogowscy uznali roszczenia Jana II do książęcej części Głogowa. Wówczas Jan II udał się do Głogowa, a tam uznał wszystkie przywileje miasta. 11 grudnia 1476 r. udał się do Szprotawy, którą zajął bez walki. Następnego dnia , a 12 grudnia, zajął Kożuchów pomimo obrony zamku przez załogę brandenburską. 13 grudnia tego roku wojska Jana II opanowały Zieloną Górę. W tym czasie zwierzchnictwo Jana II uznały Sulechów i Świebodzin. Jedynym miastem, które stawiło opór, było Krosno oblegane od 14 do 16 grudnia 1476 r. Jednak miasta nie zdobyto.

Zwycięstwo księcia żagańskiego wydawało się niezaprzeczalne. Wojna przyniosła zniszczenia Saksonii, dlatego książęta saksońscy podjęli negocjacje o zawieszeniu broni. Doszło do niego w Żaganiu. Jan II Żagański i margrabia brandenburski mieli nie walczyć do 23 kwietnia 1477 r. Próbowano powołać zjazd rozjemczy, ale działania te nie przyniosły rezultatów. Wojna rozgorzała od nowa.

Na początku czerwca 1477 r. Jan II zaatakował zamek w Kożuchowie obsadzony brandenburską załogą. W tym też czasie Jan brandenburski próbował zając Zieloną Górę, jednak miasta nie zdobył. Wówczas Brandenburczycy wyprawili się na Kożuchów, aby wesprzeć tamtejszą załogę. Zamiar ten nie powiódł się. W odwecie Jan II rabuje Brandenburgię i uprowadza jeńców. W czerwcu 1477 r. trafił do niewoli Jana II biskup Havelbergu Wedigo Gansa, którego uwięziono w Szprotawie. Do jego pieniężnego wykupu przez Brandenburczyków doszło w październiku 1477 r.

Pod koniec września 1477 r. Jan II zdobył Bytnicę i wyprawił się na Krosno. Jednak twierdzy tej ponownie nie zdobył, a książę spalił most na Odrze, odcinając Brandenburczykom drogę do Frankfurtu. Następnie 5 października tego roku Jan II uderzył z zaskoczenia na Frankfurt. Pomimo to grodu nie zdobył, ale zniszczył podgrodzie biorąc wielu jeńców, za których otrzymał okup 1400 guldenów. Potem książę żagański powrócił do Kożuchowa i 27 października 1477 r. pokonał załogę brandenburskiej twierdzy kożuchowskiej.

Książę Jan II zapragnął opanować całe księstwo głogowskie, dlatego też zaproponował księżnej Barbarze odszkodowanie pieniężne. Jednak książęta brandenburscy odrzucili tę ofertę, żądając dla Barbary całego księstwa głogowskiego. W wyniku zabiegów Jana brandenburskiego 23 kwietnia 1478 r. doszło do zawieszenia broni. W niedługim czasie 12 maja 1478 r. wojnę Brandenburgii wypowiedział król węgierski.

W niecałe sześć miesięcy od zawieszenia broni Jan II zajął podstępem miasto Belitz koło Poczdamu. 9 października 1478 r. przed Gęstowcem koło Krosna doszło do walnej bitwy pomiędzy Janem brandenburskim i Janem II żagańskim. Wojska księcia żagańskiego zostały rozbite, wzięto tabory, około 2000 żołnierzy zginęło lub zostało wziętych do niewoli. Brandenburczycy stracili 200 zbrojnych. Z kolei 9 grudnia 1478 r. dwutysięczna armia węgierska Zelenaya rozbiła wojska brandenburskie pod Mittenwalde.



Niebawem 12 grudnia 1478 r. rozpoczęto pertraktacje pokojowe w Fürstenbergu w Dolnych Łużycach. Przedstawicielem Macieja Korwina był Jerzy Stein i wójt Łużyc Melchior von Löben. Z kolei Albrechta Achillesa reprezentował książę Weimaru – Wilhelm, a Jana II żagańskiego Aspicjusz Koło i Jan Furman. Jerzy Stein zaproponował wymianę jeńców, a Krosno proponował oddać pod zarząd osoby neutralnej, np. biskupa wrocławskiego, księcia Fryderyka legnickiego lub Albrechta saskiego. Natomiast Brandenburczycy zażądali uznania praw wdowy Barbary do całego spadku po mężu Henryku XI. Margrabianka Barbara miała otrzymać Krosno i 100 000 florenów od Jana II za połowę księstwa głogowskiego. Za wspomnianą sumę 100 000 florenów, Barbara miała otrzymać w zastaw Sulechów, Świebodzin i Zieloną Górę. Barbara miała złożyć hołd lenny królowi węgierskiemu jako władcy Śląska. Warunków tych nie chciał przyjąć Jan II.

Kolejne rokowania Brandenburczycy prowadzili już tylko z przedstawicielami króla Macieja Korwina. Ostatecznie strony zawarły układ 24 stycznia 1479 r. w Fürstenbergu. Takich warunków ponownie nie zaakceptował Jan II żagański.

20 marca 1480 r. Jan II oblegał tzw. cieszyńską część Głogowa. Zarządzała nią księżna wdowa Małgorzata Cilly, żona księcia Władysława cieszyńskiego. 22 marca tego roku próbowano zakończyć konflikt. Spotkano się w Wysokiej Cerkwi (dzis. wieś Grodowiec), a mediatorami byli biskup Wrocławia, książęta oleśniccy, książęta legniccy, pełnomocnicy wrocławscy i świdniccy oraz wielu innych. Jan II nie przystawał na propozycje, gdyż wdowa chciała wpuścić załogę brandenburską na swój zamek. Walki trwały nadal i 30 kwietnia 1480 r. Małgorzata uległa i poddała zamek Janowi II. 1 maja tego roku książę żagański zajął część Głogowa należącego do księżnej Małgorzaty. Zezwolił jej mieszkać w zamku i zachować dotychczasowe dochody. Pomimo to księżna opuściła zamek i udała się do Góry. Tymczasem 4 maja 1480 r. Jan II ogłosił zjednoczenie Głogowa.

Teraz przez kolejne lata przedstawiciele króla Węgier rozpoczęli rokowania z Janem II. Zakończono je 7 czerwca 1481 r., kiedy Jerzy Stein zawarł układ z księciem żagańskim. Porozumienie to oddawało we władanie Janowi II Głogów, Kożuchów, Szprotawę, Zieloną Górę, Polskowice, Sławę, Bobrowice i Bytom Odrzański. Jan II zgodził się oddać księstwo głogowskie w wypadku swojej śmierci i bez męskiego potomka, a miał wówczas trzy córki: Salomeę, Jadwigę i Annę.



Dochodząc ostatecznie do porozumienia podpisano traktat pokojowy 20 września 1482 r. w Kamieńcu Ząbkowickim. Stronami układu był król węgierski Maciej Korwin, margrabia brandenburski Albrecht Achilles (reprezentujący córkę Barbarę) i książę Jan II żagański. Barbara za obiecaną przez Macieja Korwina sumę 50 000 florenów otrzymała jako zastaw Krosno z zamkiem, Bobrowice, Sulechów z zamkiem i Lubsko z zamkiem. Zastaw obejmował również obszary przyległe do tych miejscowości. W przypadku gdyby Maciej Korwin wypłacil powyższe 50 000 florenów, może ponownie przejąć zastawione miasta. Traktat nakazywał również złożenie hołdu lennego przez Barbarę królowi Węgier. Wypełnienie warunków traktatu miało nastąpić w Gubinie, gdzie Jan II żagański i Jan brandenburski przekażą sobie wspomniane miasta i wymienią jeńców. Ostatecznie układ ów zatwierdził 25 października 1482 r. Maciej Korwin.



Z zaistniałych wydarzeń księżna Barbara nie osiągnęła zbytnich korzyści. Jej mąż Władysław Jagiellończyk nie interesował się nią. Pomimo starań papieża i cesarza znosiła biedę w Berlinie. Z czasem skłóciła się z bratem Janem brandenburskim i przeniosła się do Frankonii. Ostatecznie w 1507 r. papież unieważnił jej małżeństwo z królem Władysławem. 4 września 1515 r. Barbara zmarła w Anspach, a pochowano ją w kościele klasztornym w Heilsbronn.


Marek Maćkowiak



Opracowano na podstawie:

- Historia Śląska pod red. Marek Czapliński, Wrocław 2002,
- Głogów i księstwo głogowskie w okresie średniowiecza. Genealogia Piastów Głogowskich, Marian Kapłon, Głogów 2003,
- Poczet piastowskich książąt Śląska lubuskiego, Dariusz Wieczorek, Zielona Góra 2004,
- Encyklopedia Ziemi Głogowskiej, red. naczelny Janusz Chutkowski, Zeszyt 16 i 27

Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii