Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.


Paweł Józef Małachowski - generał Fryderyka, uczestnik bitwy pod Kijami. cz. II.
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, grudzień 2013, nr 125, s. 8-9)

Regiment huzarów Nr 7 von Malachowski. („Żółci Huzarzy”)

Od 23 sierpnia 1753 r. do 27 grudnia 1775 r. dowódcą regimentu był Paweł Józef Małachowski. W latach 1746 – 1772 miejscem stacjonowania tego regimentu było m.in. Soldau (Działdowo, woj. warmińsko – mazurskie, pow. działdowski).




Fryderyk wśród huzarów. (Ilustracja z A. E. Fern, Friedrich der Grosse. Dargestellt nach den besten Quellen., Magdeburg 1861, t. 2, s. 200)

Regiment nr 7 powstał w Pomeranii (Pomorzu) w 1744 r., a podstawą utworzenia tego regimentu były dwa eskadronów (szwadronów) oddziału huzarów nr 5 spod Köpenik (tzw. czarnych oddziałów huzarów). Nowy oddział liczył 10 eskadronów w skład, których weszli nowi poborowi i austriaccy dezerterzy. Początkowo regiment nr 7 przydzielono przybyłemu ze służby austriackiej generałowi brygady (General=Major) Peterowi von Dieuri (luty 1744 r., inne źródła mówią o 12 kwietnia tr.). Po skompletowaniu w 1744 r. wymaszerował on do Böhmen i od tego momentu rozpoczął swój szlak bojowy.

Kiedy 6 kwietnia 1746 r. schorowany Dieuri został zwolniony ze służby z pensją. Nowym dowódcą oddziału mianowano pułkownika Heinricha Wilhelma von Billerbeck, który pełnił swoje obowiązki do 23 sierpnia 1753 r. przechodząc na emeryturę. Wówczas obowiązki nowego dowódcy (Chefs) powierzono Małachowskiemu. Kolejnymi dowódcami byli Adolph Detlof von Usedom (27 grudnia 1775), Friedrich Ludwig von Trenck (13 kwietnia 1792) oraz Georg Ludwig Egidius von Köhlen (24 czerwca 1796). Regiment rozwiązano w 1807 r.




Koń rasy - traken.

Huzarzy należeli do jazdy lekkiej i używani byli do rozpoznania, zabezpieczenia i akcji przeciw konnicom wroga. Popularnym koniem w armii pruskiej był traken, hodowany od 1732 r. w królewskiej stadninie trakenów w Trakenach w Prusach Wschodnich (dzisiaj Jasnaja Polana, obw. Kalingradzki, Rosja). Hodowlę założył Fryderyk Wilhelm I Pruski. Lekka jazda używała również koni sprowadzanych z Polski, Rosji i Mołdawii.

Eskadrony dzielono na plutony (Züge). Poczet sztandarowy znajdował się pośrodku drugiej linii i znajdował się w nim najwyższy stopniem oficer tzw. Kornett (chorąży). Na każdym skrzydle eskadronu jechał trębacz (Trompeter), a obok niego kapral (Unteroffizier), natomiast wachmistrz (Wachtmeister) z tyłu drugiej linii. Czterech oficerów oraz rotmistrz (Rittmeister) zajmowali miejsce tuż przed pierwszą linią, aby w chwili starcia wyrównać z pierwszą linią, a rotmistrz z drugą linią. Zapewniało to efektywne dowodzenie oddziałem. Kawaleria opanowała technikę szybkiego przechodzenia z marszu lub ataku w kolumnach w szarżę w linii. W każdym eskadronie było 10 flankierów z karabinami.




Regiment nr 7, Johann Christian Hermann von Schmalen,
Accurate Vorstellung der sämtlichen Koeniglich Preussischen Armee…, Nürnberg 1762, (s. 78).

Mundur regimentu składał się z bogato zdobionej kurtki z kilkunastoma rzędami sznurów na piersiach i guzikami zwanej dolmanem; z mentyki, czyli jasnoniebieskiego półkożucha z czarnymi wypustkami również ze sznurami i guzikami, pięknie wyszywanym, noszonym przez lewe ramię lub na plecach; obcisłe spodnie i buty węgierskie sięgające poniżej kolan; cytrynowożółty wojskowy płaszcz, na nim jasnoniebieski kołnierz i wyłogi; białe sznury i guziki; jasnoniebieskie z białymi obszyciami pochwy szabli; jasnoniebieskie szarfy z białymi guzikami; filcowa czapka w kształcie stożka lub bermyca obszyta futrem; kożuchy i dolmany oficerów były ze srebrnymi sznurami. Uzbrojenie huzara składało się z szabli, dwóch pistoletów i karabinu. Szabla oficerska miała klingę o długości 84 cm, szerokości 2,7 cm i ważącą 750 gramów. Zwykły huzar walczył szablą o długości 91 cm, szerokości 3,9 cm i wadze 920 gramów. Karabin był gładkolufowy, krótki, kalibru 18 mm.

W historii regimentu „żółtych huzarów” Nr 7 odnotowano 241 działań bojowych: 6 wygranych bitew, 4 przegrane bitwy, 1 przegrane spotkanie, 148 zwycięskich pojedynków, 26 przegranych pojedynków, 6 nierozstrzygniętych pojedynków, 7 zwycięskich potyczek, 5 przegranych potyczek, 9 potyczek w czasie odwrotu, 2 skuteczne oblężenia, 2 oblężenia bez powodzenia, 5 zdobyć, 3 kanonady, 6 działań obronnych bez powodzenia, 4 udane napady, 3 zwycięskie natarcia, 2 obozy, 2 kapitulacje.


Marek Maćkowiak
STH

Opracowano na podstawie:

- Anton Balthasar König, Wever, Biographisches Lexikon aller Helden und Militairpersonen, welche sich in Preußischen Diensten berühmt gemacht haben: M – See , Tom 3, Berlin 1790, s. 4.
- Die Generale der chur-brandenburgischen und königlich preussischen Armee von 1640-1840: eine historische Uebersicht, sammt vielen eingewebten urkundlichen Notizen : als Jubelschrift dem vaterländischen Kriegesheere geweiht, Wyd. Kurd Wolfgang von Schöning, C.G. Lüderitz, 1840, s.91.
- Die Kampfhandlungen der brandenburgisch- preussischen Armee, Günther Gieraths, tom 8, Veröffentlichungen der Historischen Kommission zu Berlin, Wyd. Walter de Gruyter, 1964 – s. 287.
- Eduard Lange, Die Soldaten Friedriech’s des Grossen, Leipzig 1853, s. 357-358.
- Johann Christian Hermann von Schmalen, Accurate Vorstellung der sämtlichen Köeniglich Preussischen Armee... / herausgegeben und gezeichnet von I. C. H. v. S..., Nürnberg, Rapische Buchhandlung, 1770, s.78.
- Johann Friedrich Seyfart, Kurzgefassete Geschichte aller königlichen preußischen Regimenter welche bis den Februar 1759 fortgesetzet, Frankfurt und Leipzig 1759. 103.
- Julius Mebes, Beiträge zur Geschichte des brandenburgisch-preußischen Staates und Heeres, Band 1, Lüderitz, 1861, s. 480.
- Julius Mebes, Beiträge zur Geschichte des brandenburgisch-preußischen Staates und Heeres, Band 1, Lüderitz, 1861, s.673.
- Kurzgefassete Geschichte aller königlichen preuβischen Regimenter, Nürnberg 1779, s. 142. - Stammliste aller Regimenter und Corps der Königlich-Preussischen Armee, Prussia Kriegsministerium, Wyd. C.F. Himburg, 1796, s.219-220.


Powrót - Starcia | Powrót - Miejscowości - Kije