Historia regimentu piechoty nr 9 sięga roku 1677 (inne źródła podają rok 1680). Oczywiście jak każdy regiment pruski miał swoją numerację, ale identyfikowano je od nazwiska szefa regimentu (Chefs). Utworzono go z oddziałów rozmieszczonych na terenie Kurmarchii i Pomorza. Oddziały te stacjonowały w Lippstadt, Sparenberg i Hamm. Pierwszym dowódcą regimentu został Johann Ernst von Pollnitz pełniąc swoje obowiązki od 15.08.1680 r. do 12.05.1684 r. Początkowo był to jeden batalion. Lista kolejnych szefów regimentu jest długa, a August Fryderyk v. Schenckendorf objął dowodzenie nad nim od 17.07.1759 r. do 31.07.1763 r. W okresie tym regiment składał się z dwóch batalionów stacjonujących w Hamm i Soest. Z kolei według wykazu prusko – królewskich regimentów w skład tych 2. batalionów, kiedy szefem regimentu był Nicolaus Lorenz v. Puttkamer (01.03.1758 – 17.07.1759), wchodziło 10 kompanii fizylierów i 2 kompanie grenadierów, razem 1970 żołnierzy.
Ubiór muszkieterów regimentu nr 9 von Schenckendorf
(Źródło: Accurate Vorstellung der sämtlichen KoeniglichPreussischen Armee...,
Johann Christian Hermann von Schmalen, Nürnberg 1768 r., s. 9)
Mundur żołnierzy z tego regimentu składał się ze surduta z wyłogami i otwartymi klapami w kolorze szkarłatnym. Na kurtkach oficerowie mieli wokół klap i wyłogów lamówki haftowane złotem, a wokół płaskiego trójkątnego kapelusza wąski złoty galon. Natomiast szeregowi
na każdej z klap 6 par białych pętli (szarf) z naszytymi guzikami – 2 pod klapą, 6 na wyłogu klapy i 2 ponad mankietami rękawa. Poły surduta sięgały nieco powyżej kolan. Pod granatowym surdutem była kamizelka zapinana 9. guzikami i koszula. Spodnie sięgały poniżej kolan. Do nich żołnierz odziany był w kamasze (rodzaj getrów) i niskie trzewiki albo buty z wysokimi cholewami. Szyję piechura, prze zimnem i wiatrem, osłaniała apaszka. Muszkieter na głowie miał trójgraniasty niski kapelusz, a pod nim perukę. W przypadku fizylierów kształt czapki można porównać do niskiej „infuły biskupiej” a grenadierzy mieli wysokie czapki kształtem przypominające „mitrę” lub „głowę cukru”. Na czapce grenadierskiej od przodu mocowano mosiężne blachy z symbolem formacji.
Co do uzbrojenia oddziały biorące udział w bitwie pod Kijami (Pałckiem) wyposażone były w karabiny wzór M1740 o długości 145 cm, wadze ok. 4,3 kg, z zamkiem kolbą – tzw. krowie kopyto (Kuhfus), w zależności od wersji kaliber od 18 do 20 mm, zakończony trójgraniastym bagnetem tulejowym o długości od 42 – 48 cm. W czasie deszczu na bagnet zakładano pochwę. Żołnierz posiadał w ładownicy 66. ładunków prochowych zapakowanych w papier. Ponadto z broni ręcznej szeregowi posiadali tzw. tasaki (krótkie szable), podoficerowie partyzany a oficerowie szpady. Pochwa szabli wykonana była z grubej skory lub drewna pokrytego skorą i noszono ją po lewej stronie przytwierdzoną do pasa pod kątem ok. 30 stopni Pas do szabli wykonany był z bielonej skory i był zapinany klamrą.
W okresie wojny siedmioletniej (1756 – 1763) oddziały Regimentu nr 9 walczył m. in. pod Lowosicam (01.10.1756 – niem. Lobositz, w płn. Czechach), Pragą (06.05.1757 r.), Kolinem (18.06.1757 r. – w Czechach nad Łabą), Roβsbach (05.11.1757 r. – Saksonia – Anhalt w Niemczech), Lutynią (05.12.1757 r. – niem. Leuthen, wieś w województwie dolnośląskim,powiat średzki, gmina Miękinia), Hochkirch (14.10.1758 r. – kraj związkowy Saksonia, Niemcy), Kijami (23.07.1759 r. – niem. Kay, wieś w wojewodztwie lubuskim, powiat zielonogórski, gmina Sulechow), Kunowicami (12.08.1759 r. – niem. Kunersdorf, wieś w województwie lubuskim, powiat słubicki, gmina Słubice), Torgau (13.11.1760 r. – kraj związkowy Saksonia, Niemcy) oraz Freibergiem (29.10.1762 r. – kraj związkowy Saksonia, Niemcy).
W historii regimentu odnotowano 162 działania bojowe, w tym: 14 wygranych bitew, 7 przegranych bitew, 1 zwycięską potyczkę, 2 przegrane potyczki, 59 zwycięskich pojedynków, 5 przegranych pojedynków, 8 nierozstrzygniętych pojedynków, 2 zwycięskie potyczki, 1 zwycięski napad, 1 napad zakończony niepowodzeniem, 16 udanych oblężeń, 4 nieudane oblężenia, 4 zajęcie, 9 udanych napadów szturmowych, 1 udaną obronę, 6 nieudanych obron, 12 potyczek podczas odwrotu, 4 kanonady, 2 obozy i 2 kapitulacje. Warto tutaj wspomnieć, że czterech z szefów regimentu zginęło na polu walki lub zostało śmiertelnie rannych. I tak: pod Neerwinden zginął pułkownik Anton de Buys (29.07.1693); pod Schellenberge (02.07.1703 r.) zginął pułkownik David Adolf von Wulffen; pod Lowosicami (01.10.1756)
generał major Johann Christian Roelemann baron Quadt von Wickradt und Zoppenbroich został śmiertelnie ranny i zmarł 03.05.1756 r.; jego następca generał major Friedrich Ludwig von Kleist zginął w bitwie pod Wrocławiem (22.11.1757). W bitwie pod Hochheim (06.01.1793 r.) oba bataliony muszkieterów zdobyły 12 dział. W 1793 r. I batalion regimentu nr 9 zdobył twierdzę Zahlbacher (06 lipca tr.) ze stratą 50 ludzi, a następnego dnia II batalion tego regimentu i grenadierzy powtórzyli szturm. Z kolei 17.07.1793 r. regiment zdobył umocnienia tzw. Elisabethschanze pod Mainz (Moguncją), gdzie poległo 60 żołnierzy.
Regiment rozwiązano w 1806 r. a jego ostatnim dowódcą był Johann Friedrich v. Schenck, pełniący obowiązki szefa od 20.03.1802 r.
– Die Kampfhandlungen der brandenburgisch – preussischen Armee, Günther Gieraths, tom 8, Veroffentlichungen der Historischen Kommission zu Berlin, Wyd. Walter de Gruyter, 1964, s. 32 – 36,
– Paweł Duma, Podstawowe umundurowanie, wyposażenie i uzbrojenie żołnierzapiechoty pruskiej w latach 1740 – 1763 [w:] Bitwa pod Lutynią (1757). Historia i tradycja, pod red. Rościsława Żerelika, Stanisława Rosika, Grzegorza Borowskiego, Wrocław 2010, s. 87 – 94,
– Gunter Gieraths, Die Kampfhandlungen der brandenburgisch – preussischen Armee1626 – 1807, Berlin 1964, (s. 32, 574), Veroffentlichungen der Historischen Kommission zu Berlin,
– Christian Friedrich Himburg, Kurzgefasste Stammliste aller Regimenter und Corpsder Königlich-Preussischen Armie, Berlin 1793, s. 44 – 46,
– Eduard Lange, Die Soldaten Friedrich’s des grossen., Leipzig 1853, s. 47,
– Johann Christian Hermann von Schmalen, Accurate Vorstellung der sämtlichen Koeniglich Preussischen Armee..., Nurnberg 1768 r., s. 9,
– Robert Primke, Maciej Szczerpa, Wojciech Szczerpa, Pruskie Termopile. Bitwa pod Kamienną Górą w 1760 r., Jelenia Gora 2010, s. 21.
