Od 7 lipca do końca sierpnia br. otwarta jest wystawa prezentująca m.in. efekty rowadzonych badań z pola bitwy pod Kijami w 1759 r. Na wystawie można zobaczyć m. in. kule muszkietowe, kawałki kul armatnich i kartaczy, ostrogę, guziki mundurowe oraz elementy muszkietu. Zabytki te trafiły na wystawę z Muzeum Archeologicznego Środkowego Nadodrza w Świdnicy. Ale to nie wszystkie eksponaty, bo dzięki współpracy z Lubuskim Muzeum Wojskowym w Drzonowie zwiedzający mogą zobaczyć półszable pruskie z II poł. XVIII w., bagnety tulejowe czy żeleźce partyzany.
Jakie były początki ? W dniu 21 sierpnia 2012 r. Gmina Sulechów gościła przedstawicieli z Narodowego Instytutu Dziedzictwa w Warszawie - Michała Grabowskiego zastępcę dyrektora NID, Jakuba Wrzoska kierownika działu Archeologii NID oraz Mariusza Mysiakowskiego kierownika Działu Biblioteki i Archiwum NID. W spotkaniu uczestniczyli również: dr Barbara Bielinis-Kopeć - Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków, dr Krzysztof Ulbrich, Marek Maćkowiak prezes Sulechowskiego Towarzystwa Historycznego i Tytus Fokszan asystent Burmistrza Sulechowa.
Tematem spotkania było pole bitwy pod Kijami z okresu wojny siedmioletniej, które Lubuski Wojewódzki Konserwator Zabytków zmierzał wpisać do rejestru zabytków. Jak zaznaczyła na spotkaniu dr Barbara Bielinis-Kopeć, tylko pięć pól bitewnych na terenie Polski wpisanych jest do rejestru, z tego aż trzy uznano za Pomniki Historii. Żadne z nich nie znajduje się na terenie woj. lubuskiego. W związku z tym rozważane były możliwości wpisania do rejestru tego pola i wówczas to powstał pomysł przeprowadzenia badań archeologicznych na tym terenie w celu lokalizacji m. in. mogił poległych uczestników bitwy.
W sierpniu 2013 r. Sulechowskie Towarzystwo Historyczne zwróciło się do właściciela gruntów – Nadleśnictwa Sulechów o wydanie zgody na udostępnienie terenu leśnego do przeprowadzenia badań. Następnie w lipcu 2013 r. STH zwróciło się do mgr Włodzimierza Rebelskiego – dyrektora Muzeum Środkowego Nadodrza w Świdnicy, o delegowanie do prac badawczych archeologa Pawła Stachowiaka (członka STH). Tego samego miesiąca wnioskowano do Lubuskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Zielonej Górze o wydanie pozwolenia na przeprowadzenie badań archeologicznych. Po otrzymaniu, którego od 7 września do 16 listopada 2013 r. przystąpiono do badań. Teren metodycznie przeczesywano za pomocą detektorów metali. Pozycję każdego z odkrytych zabytków ustalano za pomocą satelitarnego urządzenia GPS. Niestety główny cel, którym było odnalezienie mogił poległych żołnierzy, nie został osiągnięty.
W pierwszym etapie badawczym 2013 r. udział wzięli:
- członkowie STH - Tytus Fokszan, Andrzej Kowalski, Marek Maćkowiak, Krzysztof Roślik, Anna Sabak- Stachowiak, Paweł Stachowiak, Roman Zawalny,
- niezrzeszeni: dr Krzysztof Ulbrych, Łukasz Ulbrych,
- członkowie Lubuskiej Grupy Eksploracyjnej „Nadodrze”: Sławomir Stańczyk, Waldemar Jasiński, Krzysztof Nowicki,Katarzyna Czetowicz, Rafał Maniukiewicz, Łukasz Morawiński,
W latach 2014 – 2015 Sulechowskie Towarzystwo Historyczne kontynuuje badania oraz gromadzi dalsze materiały dotyczące batalii pod Kijami. Posłużą one do opracowania monografii tego wydarzenia i przyczynią się do otwarcia stałej ekspozycji historycznej w sulechowskim zamku. Spowodować ma to właśnie obecna wystawa. Organizatorzy wystawy:
Biblioteka Publiczna Gminy Sulechów, Sulechowskie Towarzystwo Historyczne, Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Świdnicy i Lubuskie Muzeum Wojskowe w Drzonowie, zapraszają wszystkich chętnych na wystawę, której ekspozycja mieści się w budynku biblioteki przy ul. Jana Pawła II 52 w Sulechowie.
