Wydaje się, że majątek Obłotne nie był podzielony i stanowił własność jednego właściciela. Na przykład w 1715 r. majątek Obłotne należał do starosty Christopha v. Unruha, który mieszkał w Smolnie (niem. Schmöllen). Na przełomie 1718-19 r. składał się z 6. łanów rycerskich, 8,5 łanów chłopskich i 8 łanów zagrodników. We wsi mieszkało 11 wolnych chłopów (niem. Bauern): sołtys Andreas Beyβert, Christoph Kluge, Christoph Werner, Hans Fischbach, Jürgen Täubner, Martin Borgrug, wdowa M. Zenke, Kaspar Schwartz, Fritz Jancke, Martin Seiffert, Hans Schwartz. Pięciu z nich posiadało 2 ha ziemi, pięcioro po 1,5 ha ziemi i jeden posiadał 1 ha ziemi. We wsi mieszkało również siedmiu zagrodników (niem. Gärtner): Jürgen Reischcke, Martin Graβmer, Christoph Meyer, Christoph Kube, Michel Drescher, Jürgen Riebich, Jürgen Gutschcke. W Obłotnem znajdował się młyn wiatrowy. Ziemia rolna była podzielona na trzy pola uprawne, na których wysiewano żyto, jęczmień, owies, groch, wykę i grykę. Łąki i hodowla były na średnim poziomie. Z łąk wolni chłopi pozyskiwali średnio 8 fur siana, a zagrodnicy 19 wiązek. Dwa łany chłopskie zapewniały utrzymanie: trzem koniom, 4 wołom, 3 świniom i trzem gęsiom. W 1714 r. karczma mogła pomieścić 40 Tonne piwa (1 Tonne – 1,43 hektolitra), czyli 57,2 hektolitrów. Jak wynika z opisu wsi, chłopi trzymali mało bydła i mieli mało nawozu. Ludzie odżywiali się kiepsko, obciążenia podatkowe było znaczne, co sprawiało, że nikt nie pytał o kupno ziemi, chociaż była ona wówczas dostępna w sprzedaży [1, s. 81-82].
Il. 1 – Majątek Obłotne (niem. Oblat) na fragmencie mapy wydanej w 1896 r.
(ze zbiorów Archiwum Map Zachodniej Polski – projekt MAPSTER, godło arkusza 3959(2191)[2]
Il. 2 – Nieistniejący dzisiaj pałac w Obłotnem [3]
W 1809 r., niemal sto lat później, wieś zamieszkiwało jedenastu pełno rolnych wolnych chłopów, dwudziestu ośmiu chałupników, czterech zagrodników, dwunastu komorników, kowal i młynarz (z młynem wiatrowym). Ponadto obszar zadrzewienia wynosił 590 mórg. We wsi znajdowało się wtedy 34 domostwa, gdzie mieszkało 199 osób. Areał uprawny wynosił 19 łanów. Jak wynika z zapisu w statystykach, właścicielem majątku był wówczas von Knobelsdorf - major z Berlina. Obłotne jako parafia podlegało pod inspektorat kościelny w Sulechowie, a administracyjnie pod pocztę Sulechów [4, s. 332].
W wykazie dóbr rycerskich części okręgu sulechowskiego z 1853 r. Obłotne zajmowało w całości 1759 morgi, z czego pola zajmowały 797 morgi, łąki 152 morgi, a lasy 767 morgi. Jako właściciela podano Friedricha Wilhelma Bothego [5. s. 759].
Il. 3 – Zajazd Hermana Eckhardta we wsi Obłotne, początek XX w.
(fragment pocztówki ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Świebodzinie)
Il. 4 – Plac wiejski we wsi Obłotne, początek XX w.
(fragment pocztówki ze zbiorów Muzeum Regionalnego w Świebodzinie)
Z kolei w księdze adresowej powiatu sulechowsko-świebodzińskiego z 1912 r. znalazł się zapis, że w 1905 r. we wsi mieszkało 202 osób, w tym 194 ewangelików i 8 katolików. Natomiast w 1910 r. w Obłotnem mieszkało już 206 osób, w tym 197 ewangelików i 9 katolików. Właścicielem wsi był radca rządowy Wilhelm Gamp. Wójtem był Hermann Gerlach, nadzorcą majątku Hans Schönknecht, właścicielem zajazdu (gospody) Hermann Eckardt [6, s. 211; 7, s. 44].
W leksykonie z 1913 r., analizującym stan żywego inwentarza i sadownictwa w Prusach, opisano Obłotne jako zajmujące powierzchnię 334,9 ha, gdzie znajdowało się dwadzieścia dziewięć domostw „hodujących bydło”. Hodowano tam wówczas 22 konie (również co celów militarnych), bydło rogate w ilości łącznie 94 sztuki (w tym cielęta), 2 owce, 129 świń i 27 kóz (w tym koźlęta) [8, s. 142].
Z Obłotnem związana jest historia polskiego szlachcica, Wiktora Rakowskiego (1780-1846). Był on absolwentem Królewskiego Pedagogium w Sulechowie z 1797 r. Jako właściciel dworku w Obłotnem, gościł w nim kurierów z polskiego Komitetu Narodowego Polski w Paryżu i Londynie, którzy przyjeżdżali tu w drodze z Królestwa Polskiego. Jego dworek był punktem etapowym dla tych kurierów. W wyniku aresztowania spędził trzy lata w twierdzy grudziądzkiej. Zmarł w Poznaniu [9, s. 93].
Opracowano na podstawie:
[1] - Die Neumark: Jahrbuch des Vereins für Geschichte der Neumark: Neue Folge des „Schriften". Schwartz Paul: Die Klassifikation von 1718/19: ein Beitrag zur Familien- u. Wirtschaftsgeschichte d. neumärkischen Landgemeinden, 1928 Heft 5 T.3,
[2] - strona internetowa https:// http://igrek.amzp.pl/6618 z dnia 27.03.2022 r.,
[3] - Lothar Meißner, Untergessener Kreis Züllichau-Schwiebus in alten und neuen Bildern, Frankfurt am Main 1992,
[4] - Friedrich Wilhelm August Bratring, Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: Bd., die Neumark Brandenburg enthaltend Band 3 von Statistisch-topographische Beschreibung der gesammten Mark Brandenburg: für Statistiker, Geschäftsmänner, besonders für Kameralisten, Berlin 1809,
[5] - Berghaus Heinrich Karl Wilhelm, Landbuch der Mark Brandenburg und des Markgrafthums Nieder-Lausitz in der Mitte des 19, tom 3, Brandenburg 1856,
[6] - Adreβbuch für die Städte Schwiebus und Liebenau mit Berücksichtigung der Stadt Züllichau und der Dörfer im kreise Züllichau–Schwiebus, Schwiebus: Reiche 1912,
[7] - Arthur Splittgerber, Geschichte der Stadt und des Kreises Züllichau, Züllichau 1927,
[8] - Gemeindelexikon über den Viehstand und den Obstbau für den Preussischen staat: Auf grund der ergebnisse der vieh- und obstbaumzählung vom 1. Dezember 1913, der viehzählung vom 2. Dezember 1912 und anderer amtlicher quellen bearbeitet [vom königlich Preussischen statistischen landesamte]. Heft 1-13, Prussia (Kingdom). Statistisches Landesamt, Berlin 1915,
[9] – Jerzy Piotr Majchrzak, Sulechoviensia. Historyczne zapiski encyklopedyczne od początków miasta do zakończenia drugiej wojny światowej, Sulechów 2015 r.
