Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.


Z kart historii Ziemi Sulechowskiej.Brody (Gross Blumberg) dawniej i dziś. cz. 2
(Biuletyn Informacyjny Miasta i Gminy Sulechów, sierpień 2009, nr 79, s. 8 - 9)

W czasie II Wojny Światowej 31 stycznia 1945 r. podczas natarcia wojsk Armii Czerwonej wioska Gross Blumberg ponownie stanęła w płomieniach. Spłonęła plebania oraz wiele domów (ok.15%). Kościół ocalał i stoi do dziś. Wielu niemieckich mieszkańców uciekło jeszcze przed nadejściem frontu. W wyniku ustaleń Konferencji Jałtańskiej i Konferencji Poczdamskiej zmieniły się granice Polski. Przesunięciu uległa wschodnia granica kraju, a Polska straciła na rzecz ZSRR 1/3 swych terenów (z Litwą, Białorusią i Ukrainą.) Granicę zachodnią ustalono na rzekach Odrze i Nysie. Ziemie te nazywano Ziemiami Odzyskanymi przypisując im wcześniejszą Piastowską przynależność. Duża część zamieszkujących tu Niemców opuszczała swe rodzinne domy 25 czerwca oraz we wrześniu 1945 r. Wysiedlenia trwały do 1948 r. - wtedy to wywieziono stąd ostatnich Niemców. Jednocześnie trwała repatriacja ludności z terenów Wschodniej Polski. Liczono się z przybyciem kilku milionów Polaków i w związku z tym PKWN już 7 października 1944 r. powołał Państwowy Urząd Repatriacyjny dla ustalenia rozmieszczenia i zagospodarowania się ludności. Po przekazaniu władzy przez komendanturę radziecką przystąpiono do organizacji nowej władzy, nowej administracji polskiej. Pierwszym komendantem był porucznik Szlapiński. Obok osadników zza Buga i Wielkopolski na tereny odzyskane przybywała również ludność z centralnej Polski, szukając lepszych warunków życia. Znaczna jej część szukała tu okazji szybkiego dorobienia się i nie pomagała w stabilizacji. W związku z tymi wypadkami Ministerstwo Ziem Odzyskanych 4 marca 1946 r. wydało okólnik zabraniający wędrówek oraz ograniczyło indywidualne przenoszenie się z Polski Centralnej. Pozwolono przenosić się w liczbie co najmniej 10 rodzin. Wieś Gross Blumberg została przeznaczona na zasiedlenie przez osadników wojskowych (z rodzinami wojskowymi). Pierwsi osadnicy w liczbie 11 rodzin przybyli do Gross Blumberg we wrześniu 1945 r. i nazwali wieś Duży Kwiatowiec. W grudniu tego roku przybył transport repatriantów z kresów wschodnich (zza Buga).


Cesarska agencja pocztowa. (Pocztówka z kolekcji Dariusza Wójcika.)


W tym czasie we wsi przebywała pewna liczba rodzin niemieckich, które nie chciały opuścić swoich domów. Zgrupowani zostali na ulicach Wschodniej i Wojskowej z przeznaczeniem do wysiedlenia.


Sklep Roberta Fietzke. (Pocztówka z kolekcji Dariusza Wójcika).


Po dwóch latach cała miejscowość została wysiedlona. Zamieszkiwało tutaj również wiele rodzin z innych regionów Polski. Wojskowi osadnicy stanowili grupę około 30 rodzin. 8 listopada 1945 r. opublikowane zostało Obwieszczenie Wojewody Poznańskiego jako Pełnomocnika Rządu R.P. dla Ziem Odzyskanych z dnia 3 listopada 1945 r. dotyczące nazw miejscowości na terenach odzyskanych i administracyjnie przyłączonych do Województwa Poznańskiego. Miejscowości Gross Blumberg nadano nazwę Brody. Nazwa ta pochodzi od słowa „bród”, co oznacza płytkie miejsce rzeki, przez które można przejść lub przejechać na drugi brzeg.


Prom na rzece Odrze. (Pocztówka z kolekcji Dariusza Wójcika).


W latach 1945-1950 miejscowość ta należała do województwa poznańskiego, do powiatu krośnieńskiego. W latach 1951-1975 wieś podlegała administracyjnie do nowopowstałego województwa zielonogórskiego do powiatu sulechowskiego, a w latach 1975-98 gminy Sulechów. Od 1998 r. wieś należy do województwa lubuskiego, powiat zielonogórski, gmina Sulechów i ma status wsi sołeckiej.


Kościół w Brodach. (Pocztówka z kolekcji Dariusza Wójcika).


Wieś Brody została w znacznej części zniszczona w latach powojennych. Wiele domów zostało rozebranych, a pochodzącą z nich cegłę wywożono na odbudowę Warszawy. Do dziś zachował się neogotycki kościół, który w maju 1945 r. został poświęcony i oddany katolikom; szkoła podstawowa, w której nauczanie rozpoczęło się 1 października 1945 r. Od czasu przejęcia wsi przez Polaków rozwój miejscowości zatrzymał się (wybudowano zaledwie dwa domy). Wybudowano także stację paliw przez prywatnego inwestora na początku 1987 r., która obecnie nie jest czynna i ulega dewastacji. We wsi funkcjonował ośrodek zdrowia, lecz został zamknięty w roku 2007. W ostatnich latach na salę wiejską zaadoptowana została stodoła, która wcześniej była bazą magazynową SKR (Spółdzielni Kółek Rolniczych).


Żaneta Włodarczyk

Bibliografia:

Gemeindeverzeichnis, http://www.gemeindeverzeichnis.de/, 11.01.2009r.
Im Kommissionsverlage der Bossichen Buchhandlung, Die Kunstdenkmaler Der Provinz Brandenburg Crossen, Berlin 1921
• Korner Hilmar, Uber die Kiche, die Glocken Und die Orgel von Gross Blumberg im Kreis Crossen/Oder, Berliner Zeitung nr 9 2006r., str. 11-12
• Kruger Landart E., Crossener Kreiskalender 1934, Crossen 1934
• Metzdorf K., Crossener Heimatbuch „Urkunde aus dem Jahre 1308...", str 19, 1927r.
Schweibus pl., http://www.schwiebus.pl/index.php, 11.01.2009r.
Verwaltungsgeschichte, http://www.verwaltungsgeschichte.de/crossen.html, 11.01.2009r.
• Wywiad z Edit Ziermann - córką mieszkanki Gross Blumberg przed II wojną światową, 2002r.
• Wywiad z Henrykiem Jankowskim - pierwszym osadnikiem w Brodach.

Źródła historyczne:
• Archiwum Państwowe w Wilkowie, Syg. 766, nr zespołu 228.
• Archiwum Państwowe w Zielonej Górze z siedzibą w Starym Kisielinie, Syg. 748, 766 nr zespołu 138.
• Poznański Dziennik Wojewódzki, Obwieszczenie Wojewody Poznańskiego jako pełnomocnika Okręgowego Rządu RP dla Ziem Odzyskanych, nr 12, str. 227-236, Poznań 8.11.1945r.


Powrót - Prasa | Powrót - Miejscowości w historii