Wpisz szukany wyraz lub frazę w celu odnalezienia artykułu na naszej stronie.


Arnold Friedrich Wistinghausen urodził się 5 lutego 1705 r. w Langen – Holzhauzen w okręgu Parenholz ( inne źródła Langen – Varenholz Fürstentum Lippe – Detmold; Nadrenia Północna Westfalia). Jego ojciec pochodzenia szlacheckiego był tamtejszym wójtem. Od 28 kwietnia 1734 r. A. F. Wistingshausen był pastorem polowym, a do Sulechowa został przeniesiony 23 marca 1735 r. Jak podają źródła „jego troska o kościół i dobro parafii była ogromna” . Nowy pastor zaangażował się w budowę nowej świątyni. W 1736 r. baron von Skribensky na dobrach w Bandritsch na Śląsku podarował 400 guldenów reńskich, tj. ówczesnych 266 talarów i 20 groszy na budowę kościoła. Inne rodziny z sulechowskiego okręgu (nazwisk nie sposób dzisiaj ustalić) przekazały na ten cel 100 talarów, a z sąsiednich okręgów zebrano 150 talarów. 30 sierpnia 1736 r. Wistingshausen poślubił Henriette von Bergen (urodzoną 2 grudnia 1710 r. we Frankfurcie nad Odrą a zmarłą 14 grudnia 1746 r. w Sulechowie).

W 1737 r. wniesiono prośbę do króla Prus Fryderyka Wilhelma I w celu otrzymania zgody na budowę i wsparcie nowej świątyni. Ze względu na niewystarczające środki finansowe przedsięwzięcie odroczono. W 1751 r. zgromadzone środki wraz z odsetkami wzrosły do 3000 talarów. W dniu 8 lipca tego roku złożono do króla Fryderyka II nową prośbę wraz z rysunkami i załącznikami dotyczącymi kosztów. Jednocześnie zorganizowano kolektę (zbiórkę) w kościołach wszystkich landów będących pod królewskimi rządami. Ostatecznie 10 sierpnia król wydał zgodę na wszystko o co proszono. Uzgodniono miejsce budowy, zawarto kontrakty z wykonawcami i 26 czerwca 1752 r. rozpoczęto budowę. W między czasie okazało się, że grunt na którym ma stanąć budynek zboru jest trudny ponieważ leżał częściowo na otaczającej zamek fosie obronnej. Z problemem poradzono sobie w ten sposób, że wbijano dużą ilość słupów i zatopiono ogromną ilość kamieni. Spowodowało to spowolnienie budowy i wzrost kosztów. Pod koniec 1754 r. wymurowano w całości mury kościoła i zwieńczono je dachem. Natomiast mury wieży sięgały tylko do wysokości dachu i ze względu na brak środków pozostały bez zadaszenia. W latach 1755 – 1756 zwracano się do urzędów o środki, które to działania nie przyniosły efektu. Kolejna prośba skierowana do króla o zezwolenie na kolektę po domach w pruskich landach dotarła do kościelnego dyrektoriatu bez rezolucji. Wybuchła wojna siedmioletnia (1756 – 1763) i ani król, ani inne wspólnoty nie mogły udzielić pomocy na dokończenie budowy zboru. W styczniu 1765 r. król przyjął kolejną prośbę i wydał zgodę na kolektę po domach. Wistingshausen robił co mógł aby zgromadzić brakujące środki finansowe. Ortman luterański inspektor i główny pastor sulechowskiego kościoła poświadczył, że Wistingshausen zasługuje „na sławę uczciwego mężczyzny” bo z własnych środków przkazuje spore sumy pieniężne na zakończenie budowy zboru. Ostatecznie całkowity koszt budowy zamknął się w kwocie 6720 talarów.

1 maja 1768 r. pastor Wistingshausen odprawił pierwsze nabożeństwo w skromnie wyposażonym zborze wraz z jego poświęceniem, na którym to nabożeństwie wygłosił „poruszające” kazanie.

Arnold Friedrich Wistinghausen zmarł 6 października 1769 r. w Sulechowie. Pozostawił swojej wspólnocie mały folwarczek ku lepszemu bytowi drugiego pastora (pomocniczego) a swoją biblioteczkę pozostawił kościołowi.


Marek Maćkowiak


Opracowano na podstawie:

- Ehrhardt Siegismund Justus, Presbyterologie des Evangelischen Schlesiens, Legnitz, t. 2 ( s. 708),
- Herrosee Friedrich Wilhelm, Jubelpredigt zur Feier des hundertjährigen Stiftungsfestes der evengelisch reformirten Schloβgemeine in Züllichau, 1789 r. ( s.11-12),
- Klenke konrektor, Die Schloβkirche in Züllichau, [w:] Heimatkalender des Kreiβes Züllichau – Schwiebus, Züllichau 1937 (s. 38-39),
- Majchrzak Jerzy Piotr, Świątynne metamorfozy. Z dziejów Zboru Kalwińskiego w Sulechowie. 1752 -1832 – 2007, Sulechów 2007 (s. 24, 26, 28-29),
- Splittgerber Albert, Geschichte der Stadt und des Kreises Züllichau, Züllichau 1927 (s. 50).


Powrót