W listopadzie i grudniu 2006 roku na dwóch działkach zlokalizowanych przy ulicy Łukaszewicza w Sulechowie przeprowadzono ratownicze badania archeologiczne. Plac w którym powstanie budynek usługowo-mieszkalny zlokalizowany jest przy dawnej drodze prowadzącej z Rynku w kierunku zamku do Bramy Świebodzińskiej i dalej do Przedmieścia Świebodzińskiego. Do zakończenia II wojny teren ten częściowo zabudowany był trzema kamienicami, które zniszczyły przednie części działek, a największy budynek zlokalizowany w najbardziej na północ wysuniętej części przeznaczonej pod zabudowę zniszczył całkowicie substancję zabytkową ze względu na bardzo głębokie posadowienie.
Badania prowadzone były przez Muzeum Archeologiczne Środkowego Nadodrza w Zielonej Górze z/ś w Świdnicy. Przeprowadzone badania dostarczyły wielu nowych danych dotyczących przeszłości Sulechowa.
W przedniej części działek odkryto relikty murowanej zabudowy zniszczonej już po zakończeniu działań wojennych. Odkryto dwie, zniszczone, XVI-XVII-wieczne piwnice przykryte sklepieniem kolebkowym wykonane jeszcze z ręcznie wykonywanej cegły tzw. „palcówki”. Na nich stały dwie mniejsze kamienice, które jak wynika z zachowanych przedwojennych pocztówek wykonane były w konstrukcji szachulcowej. Te budynki nie były zbyt duże. Piwnice miały wymiary około 4x3 m. Najciekawszych znalezisk dostarczyły wykopy zlokalizowane na zapleczu tych budynków, w miejscu gdzie warstwy archeologiczne nie zostały zniszczone przez nowożytną zabudowę, która ze względu na obecność piwnic niszczyły starszą zabudowę.
Badania archeologiczne odsłoniły w tym miejscu ślady kilku pożarów, które kilkakrotnie doszczętnie zniszczyły Sulechów na przestrzeni dziejów. Szczególnie groźny był pożar z 1557 roku, który zniszczył całe miasto, niewiele mniej dotkliwy był pożar z roku 1633. Najprawdopodobniej z tymi pożarami można wiązać znacznej miąższości warstwy popożarowe odkryte w trakcie badań. Pożar z 1557 roku zniszczył odkryte relikty zabudowy, wykonanej w technice szachulcowej, zniszczenia były ogromne – warstwa popożarowa miejscami sięgała nawet 50 cm. Odkryty budynek miał wymiary około 4x5 m, we wnętrzu zarejestrowano gliniana posadzkę, lekko opadająca w kierunku wschodnim, wnętrze domu dzielone było co najmniej na dwa pomieszczenia lekkimi (najprawdopodobniej drewnianymi ściankami działowymi. Ze spalonych drewnianych belek pobrano kilka próbek dendrochronologicznych, które po analizie wykonanej na Akademii Górniczo-Hutniczej w Krakowie dokładnie określą datę zbudowania domostwa.
Najciekawszym i zupełnie podważającym wcześniejsze ustalenia archeologów, w zakresie budowy pieców, jest odkrycie jakiego dokonano we wnętrzu domostwa. W północno zachodnim narożniku odkryto dobrze zachowane rozwalisko pieca wykonanego z kafli garnkowych. Do tej pory archeolodzy uważali, że wszystkie piece wykonane z kafli garnkowych były budowane na okrągłym lub owalnym cokole. Piec odkryty w Sulechowie miał podstawę prostokątną o wymiarach około 180x 90 cm. Wał cokołu wykonany był na bardzo solidnym kamiennym fundamencie. Kamienie układane były na surowej, żółte glinie. Pod paleniskiem również wykonanym z gliny, odkryto destrukt wcześniejszego pieca zapewne stojącego w tym samym miejscu, pozyskano z niego liczny zbiór kafli omówiony powyżej. Na cokole zachowały się pierwsze warstwy kafli, z których zbudowany był piec. Pozyskano kilka całych i kilkaset fragmentów kafli, z których zapewne uda się zrekonstruować znaczną ilość kafli. W kolejnym wykopie odkryto podstawę młodszego zapewne XVII-wiecznego pieca zbudowanego z kafli płytowych. Niestety te zabytki zostały odkryte w stanie bardzo fragmentarycznym. W pracowniach muzeum trwają pracę nad rekonstrukcją bardzo ciekawych kafli z motywami figuralnymi.
Badania dostarczyły olbrzymiej ilości zabytkowego materiału ceramicznego również tego z najstarszego okresu tuż po lokacji miasta. Z pewnością bardzo ciekawe są odkryte ceramiczne figurki ceramiczne w tym Matki Boskiej z Dzieciątkiem, oraz liczne monety, przedmioty związane z uzbrojeniem i oporządzeniem jeździeckim. Niezwykle ciekawe wyniki badań archeologicznych z pewnością po całościowym opracowaniu wyników poszerzą wiedzę na temat przeszłości miasta i ludzi, którzy je zamieszkiwali. Dotychczas na terenie Sulechowa nie prowadzono zbyt wielu badań archeologicznych i niestety żadne z przeprowadzonych badań nie zostało szerzej zaprezentowane poprzez publikację wyników.
(Prawa autorskie do zdjęć i rysunku - Piotr Dziedzic)
